Sleutelbeen; langwerpig horizontaal bot aan de bovenzijde van de thorax; onderdeel van de schoudergordel
De clavicula gaat terug op de botjes die bij vleesvinnige vissen de borstvin verbinden met de kop. Bij de evolutie van landdieren zijn die beenderen naar achteren verplaatst; ze kwamen in verbinding met de thorax in plaats van de kop. Bij zoogdieren omvat de schoudergordel twee beenderen (scapula en clavicula). De clavicula verbindt de scapula met het sternum. Het draait enigszins om zijn as bij een verticale beweging van de arm; daar dankt het been zijn naam aan. Alle gewervelde dieren hebben een clavicula, maar de vorm varieert tussen soorten in samenhang met de manier van voortbewegen.
De clavicula van de mens heeft twee draaiingen. Het laterale uiteinde draait naar buiten (voren) en het mediale (sternale) uiteinde naar binnen. De mate van draaiing verschilt binnen de mensapen. De clavicula van de mens lijkt meer op die van chimpansee en orang-oetan dan op gorilla en gibbon. De dubbele draai met het laterale uiteinde naar de zijkant gericht wordt gezien als een aanpassing aan het bipedalisme, de voorouderlijke toestand voor het hele geslacht Homo. Maar bij de neanderthaler is de laterale draaiing weer meer naar de schedel gericht (zoals bij de chimpansee), wat mogelijk verband houdt met de koude-aanpassingen in de borstkas bij deze Homo-soort. Het sleutelbeen van de neanderthaler is ook langer dan dat van Homo sapiens.
Het sleutelbeen is bij mannen gemiddeld groter en meer gedraaid dan bij vrouwen en dit is een van de seksueel dimorfe kenmerken die gelden als betrouwbare identificatie voor het geslacht van een skelet.
