Nederlandse vogelnamen en hun betekenis

Henk Blok en Herman ter Stege (2020)

Gepubliceerd op 11-06-2020

GROTE MANTELMEEUW - Larus marinus

betekenis & definitie

Duits : Mantelmöwe

Engels : Great Black-backed Gull

Frans : Goéland marin

Fries : Sjouwerman

Betekenis wetenschappelijke naam:

zeemeeuw.

Door de donkere kleur van vleugels en rug van het volwassen exemplaar, die sterk contrasteert met het witte lichaam, lijkt het alsof de vogel in een zwarte ‘mantel’ gekleed gaat. Verschillende volksnamen benadrukken dit zwartwitte kleed: Greate Mantelmiuw (Fr), Mantelman (Sch), Montelaar (Ter), Mantelmeeuw, Mantel- drager (Fr) en Grote Zwarte Mantelmeeuw.

De algemene Friese naam staat in verband met de typische manier van lopen; het is alsof de vogel onder een zware last gebukt gaat. De variant Kolensjouwer (Fr) combineert deze naam met de ,koolzwarte’ rug.

De naam Deabrief (Fr) (= doodsbrief) is vermoedelijk een andere manier om het kleurverschil te omschrijven, namelijk als die van een zwart omrande rouwbrief.

Met de iets kleinere Zilvermeeuw heeft hij de namen Kogmieuw (Fr), Kokmeeuw (Tex) en Gogge gemeen. De laatste naam betekent ‘gulzigaard’ en slaat op de manier waarop hij zijn voedsel naar binnen schrokt en andere vogels bij het bemachtigen te snel af probeert te zijn.

De naam Zeekaag (Gr) bevat de klanknabootsing ‘kaag’, een woord dat gevormd is uit ‘kob’ en regelmatig voor meeuwen wordt gebruikt.

Het element ‘blok’ in Blokmeeuw (Vla) benadrukt de enigszins gedrongen vorm van de vogel.

< >