Volgens onderzoekers van het Swiss Institute of Allergy and Astma Research kunnen residuen van spoelmiddelen op de vaat na het schoonmaken in professionele vaatwassers, de natuurlijke beschermlaag in de darm beschadigen en daardoor bijdragen aan de ontwikkeling van chronische ziekten.
Commerciële vaatwassers zijn een handige manier om snel borden, glazen en bestek schoon te maken en te drogen in verschillende omgevingen zoals restaurants, scholen en kazernes.
Uit onderzoek bleek echter dat deze apparaten risico’s met zich meebrengen, omdat een bepaald ingrediënt in commerciële spoelmiddelen een toxisch effect heeft op het maagdarmkanaal.
Chemische resten op schone borden
Een typische cyclus in een commerciële vaatwasser omvat het circuleren van heet water en afwasmiddel gedurende ongeveer 60 seconden onder hoge druk. Daarna volgt een tweede was- en droogcyclus van 60 seconden waarin water en een glansspoelmiddel worden aangebracht.
In veel apparaten is echter geen extra wascyclus om het resterende glansspoelmiddel te verwijderen. Hierdoor blijven potentieel giftige stoffen op de vaat liggen, waar ze vervolgens opdrogen. Wanneer het afgewassen serviesgoed de volgende keer wordt gebruikt, kunnen deze opgedroogde chemische resten gemakkelijk in het maag-darmkanaal terechtkomen.
Effect was- en spoelmiddelen op de epitheliale barrière in de darm
Het onderzoeksteam ging na welk effect de componenten van was- en spoelmiddelen van commerciële kwaliteit hebben op de epitheliale barrière in de darm (de laag cellen die het darmkanaal bekleedt en regelt wat het lichaam binnenkomt).
Een defect in deze barrière wordt in verband gebracht met het ontstaan van een zeer groot aantal chronische aandoeningen zoals voedselallergieën, gastritis, diabetes, obesitas, levercirrose, reumatoïde artritis, multiple sclerose, autismespectrumstoornissen, chronische depressie en de ziekte van Alzheimer.
Soortgelijke beschermende lagen zijn ook aanwezig op de huid en in de longen. Zoals talloze onderzoeken hebben aangetoond, kunnen veel additieven en chemicaliën die we in het dagelijks leven tegenkomen, deze lagen beschadigen.
Giftige stoffen in spoelmiddelen
De onderzoekers gebruikten een nieuw ontwikkelde technologie voor hun studie: menselijke darmorganoïden en darmcellen op microchips. Het weefsel vormt een driedimensionale klomp cellen die sterk lijkt op het darmepitheel bij mensen.
Het team gebruikte verschillende biomoleculaire methoden om het effect van commerciële wasmiddelen en glansspoelmiddelen op deze cellen te analyseren. Ze verdunden deze stoffen om de hoeveelheden weer te geven die op droog servies aanwezig zouden zijn (1:10.000 tot 1:40.000).
Uit de onderzoeksresultaten bleek dat hoge doses spoelmiddelen de darmepitheelcellen doodden en lagere doses ze meer doorlaatbaar maakten. Ook werd de activering van verschillende genen en celsignaaleiwitten waargenomen, die ontstekingsreacties zouden kunnen veroorzaken.
Nadere analyse wees uit dat één component van het spoelmiddel – alcoholethoxylaten – verantwoordelijk was voor deze toxische reactie.
Het zou goed zijn als organisaties zoals restaurants of ziekenhuizen, waar men gebruik maakt van commerciële vaatwassers, hier extra alert op zijn.
