Volgens de Amerikaanse Hartstichting wordt de kans op overlijden aan hartziekten bijna verdubbeld door intermittent fasting (IF). Hierbij wordt er enkele dagdelen of meerdere dagen achter elkaar niets gegeten.
De Nederlandse Hartstichting vindt echter dat er meer onderzoek nodig is om conclusies te kunnen trekken over de effecten op langere termijn van periodiek vasten op de hartgezondheid
Uit nieuw onderzoek blijkt dat gedurende een langere tijd een dagelijkse vastenperiode houden van minimaal 16 uur gepaard gaat met een 91 procent hoger risico op overlijden aan hart- en vaatziekten, in vergelijking met een vastenperiode van 8-12 uur per etmaal. Dit geldt vooral voor mensen met onderliggende hart- en vaatziekten of kanker.
Eerdere studies hebben gesuggereerd dat dit eetpatroon op de korte termijn de cardiovasculaire risicofactoren juist kan verlagen. Uit het onderzoek bleek verder dat mensen met kanker eerder aan hun ziekte overleden wanneer ze periodiek vastten, dan mensen die niet aan IF deden.
Het 15 jaar durende onderzoek met betrekking tot IF is het langstlopende onderzoek tot nu toe. Hiervoor werden ruim 20.000 Amerikanen, gemiddeld 49 jaar oud, die al hun dagelijkse maaltijden in een tijdsbestek van acht uur namen, gevolgd. De meeste mensen die aan IF doen kiezen voor deze vorm, waarbij ze gedurende acht uur eten en daarna zestien uur niet.
De rol van spiermassa
Uit het onderzoek blijkt niet direct waarom het dieet tot verhoogde gezondheidsrisico’s kan leiden. Mensen die periodiek vasten hebben wel minder spiermassa vergeleken met degenen die hun maaltijden over de dag spreiden. Dit was ook al uit eerder onderzoek gebleken.
Minder spiermassa kan volgens de onderzoekers leiden tot een lagere levensverwachting. Een gezonde spiermassa beschermt tegen diabetes en overgewicht, doordat het een positieve invloed op de suikerhuishouding heeft.
Afvallen
Intermittent fasting kan volgens de onderzoekers helpen met afvallen. Op de korte termijn leidt het volgen van dit eetpatroon door mensen met overgewicht tot een lagere bloeddruk en een lager cholesterolgehalte.
Meer onderzoek nodig
De Nederlandse Hartstichting neemt het onderzoek serieus, omdat het laat zien dat er een relatie bestaat tussen vasten en het overlijden aan hart- en vaatziekten, maar benadrukt dat er geen oorzakelijk verband is vastgesteld. Het gaat namelijk om een observationele studie, en geen gerandomiseerde studie, waarbij mensen ter vergelijking in verschillende tijdsperioden moeten eten.
Daarnaast zijn de uitkomsten van dit onderzoek nog niet door vakgenoten beoordeeld of in een vakblad gepubliceerd.
Onduidelijk is verder of de kwaliteit van de voeding is meegenomen in het onderzoek.
Ook zijn van de deelnemers hun lichaamsgewicht, leefstijl en andere factoren die het risico op hart- en vaatziekten verhogen niet bekend.
Er is dus meer onderzoek nodig om conclusies te kunnen trekken over de effecten van periodiek vasten op de hartgezondheid.
Het belang van minder eetmomenten op een dag
Volgens een studie bezitten de maag en dunne darm een systeem waarmee ze zichzelf kunnen reinigen. Het wordt het Migrating Motor Complex (MMC) genoemd.
Dit systeem bestaat uit elektrische impulsen die ervoor zorgen dat er golfbewegingen op gang komen, zodat onverteerbare deeltjes en voedselresten uit de maag en dunne darm worden verwijderd en in de dikke darm worden geloosd. Het systeem wordt in werking gesteld door een nauwkeurige samenwerking tussen het centrale en het darmzenuwstelsel, de spieren van de darmen en verschillende hormonen.
Het reinigingsproces voltrekt zich elke 90 – 120 minuten, maar uitsluitend wanneer er niet wordt gegeten. Het wordt dus tussen de maaltijden door geactiveerd en tussendoortjes blokkeren het op gang brengen van het MMC.
Onderzoekers melden dat mensen die 1 tot 3 keer per dag eten over het algemeen ook veel gezonder zijn dan degenen die dit 6 keer of meer doen.
Ontstekingswaarden
Een andere reden om niet de hele dag door te eten is dat het immuunsysteem na elke maaltijd in actie komt, waardoor de ontstekingswaarden in het bloed sterk verhogen. Dit gebeurt vooral wanneer het voedsel rijk is aan suiker en vet (sterk bewerkt voedsel!). Door minder vaak te eten, maar wel de juiste voeding (vers en biologisch) kunt u ervoor zorgen dat uw immuunsysteem kalmeert en de darmen zichzelf reinigen.
Effecten op de lange termijn
Gegevens over de langetermijneffecten van IF op gezondheid en ziekterisico zijn zeer beperkt. Het is dan ook niet mogelijk om aan te geven of IF op de lange termijn gezondheidsrisico’s of gezondheidswinst oplevert.
Chrono-nutrition
Chrono-nutrition (chronos = Grieks voor tijd, nutrition = voeding) is de verzamelnaam voor het onderzoek naar wanneer we eten, hoe vaak we eten en hoe regelmatig we eten en wat dat voor ons lichaam betekent. Er bestaan steeds meer vermoedens dat, naast wat we eten, ook de mate van regelmaat en het moment van eten een effect kunnen hebben op onze gezondheid.
De meeste onderzoeken die op dit gebied zijn gedaan lijken er op te wijzen dat een onregelmatig eetpatroon minder gunstig is voor onze cardio-metabole gezondheid, zoals overgewicht, insulineresistentie, en hoge bloeddruk. Er is echter nog te weinig bewijs om te kunnen zeggen hoeveel eetmomenten en welke tijdstippen ideaal zijn voor het behoud van een gezond gewicht en een lager risico op ziekten.
Voor sommige mensen kan IF leiden tot een verstoord eetpatroon. Het overslaan van maaltijden of langdurig vasten kan resulteren in een onregelmatig eetpatroon, wat van invloed kan zijn op je metabolisme en hormonale balans. Dit kan leiden tot een ongezonde relatie met voedsel alsmede eetstoornissen, zoals binge-eating en orthorexia.
Het is essentieel om een evenwichtig en regelmatig eetpatroon te behouden, zelfs als je IF beoefent. Luister daarbij ook naar de honger- en verzadigingssignalen van je lichaam en dwing jezelf niet te om te vasten als je je daar niet goed bij voelt.
Als vasten je moeite kost en je daarbij ook last hebt van gevoelens van lusteloosheid, vermoeidheid, bloedsuikerdips en compensatiegedrag dan is het aan te raden om voor een andere voedingsmethode te kiezen.
De praktijk leert dat velen door een verkeerd eetpatroon een eetstoornis hebben ontwikkeld en daardoor de verbinding met zichzelf zijn kwijt geraakt. Ga de zoektocht aan en ontdek wat voor jou het beste werkt. Niet elk dieet is immers geschikt voor iedereen.
