Muziek lexicon

Mr. G. Keller en Philip Kruseman (1932)

Gepubliceerd op 15-06-2021

Psalmodie

betekenis & definitie

psalmodiëeren, is het zingen der psalmen in de psalmtonen (octoechos = de acht kerktonen, alsook de vormen van het kerkgezang, die uit psalmen en psalmodie zijn voortgekomen). In den joodschen cultus zijn er verschillende soorten van psalmodie geweest en wel sologezang met antwoord van het koor en gemeentezang.

Ook de christelijke cultus bediende zich in het eerst van deze soorten der psalmodie. In de 4de eeuw ontwikkelden zich dan gelijktijdig met de vorming der godsdienstoefeningen drie psalmodische typen: 1. de Solo-Ps. met antwoord in koor van de gemeente, spoedig vervangen door het liturgische zangkoor (cantus responsorius); 2. het Koor-Ps. met wisselgezang van twee koren, afkomstig uit Palestina en Syrië (cantus antiphonarius); 3. het Koor-Ps. dat zonder inleiding of tusschenvoeging doorgezongen wordt (cantus directaneus). Door Gregorius I (f604) werden deze 3 typen voor goed in de Katholieke kerk vastgesteid. Van het cant. respons, stammen Graduale, Hallelujah, Offertorium; van het cant. antiph.: Introitus, Communio; van het cant. direct. Tractus. Gedurende de middeleeuwen bleef de Gregoriaansche Ps. intact, na de Renaissance werden de stijlverschillen door het hervormde koraalgezang zoo goed als uitgewischt. Door Pius X werden in 1903 zoowel de oude melodieën als de psalmodische opbouw van het koraal weer in eere hersteld (Zie de werken van P. Wagner, Idelsohn, E. Wellesz, e. a.).

< >