Monumenten in Nederland: Zeeland

R. Stenvert en C. Kolman (2003)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Huis Toornvliet in Middelburg

betekenis & definitie

Huis Toornvliet (Koudekerkseweg 131). Deze ten westen, aan de rand van Middelburg gelegen buitenplaats heeft als kern een gepleisterd drielaags buitenhuis voorzien van een achtkantige belvedère op vierkante voet.

Ter plaatse van een oude boerderij werd in 1726 een herenhuis gebouwd voor Galenus Tresel. Zijn zoon Galenus Tresel Bevers, bewindvoerder van de V.O.C., en diens vrouw Petronella Maria Radermacher lieten het huis in 1754-'56 vergroten tot zijn huidige omvang, waarschijnlijk onder leiding van de timmerman Laurens van de Woestijne en van stucwerk voorzien door Antonio Gioveni.

Door vererving kwam het bezit in 1794 in handen van Johanna Maria van den Brande en haar echtgenoot Jacob Hendrik Schorer. Bij een verbouwing in 1839 in opdracht van hun zoon jhr. mr.

J.C. Schorer kreeg het huis naar plannen van J.D.

Zocher jr. het huidige gepleisterde uiterlijk met portiek. Aan de achterzijde bouwde men een (later verwijderde) bloemenkas en aan de oostzijde een dienstvleugel.

De aanwezige gracht werd gedempt. Via zijn zoon jhr.

L.

Schorer ging het bezit in 1922 over op diens dochter M.V.

Schorer, echtgenote van de historicus prof. dr. Johan Huizinga.

Na haar vroege dood erfden haar nog zeer jonge kinderen het huis, onder wie de latere auteur Leonard Huizinga, in wiens ‘Adriaan en Olivier’ het huis als ‘Korenvliet’ een rol speelt. In 1948 heeft men het huis als school ingericht en na een restauratie in 1990 als regiokantoor van Staatsbosbeheer.Aan de straatzijde bevindt zich een smeedijzeren inrijhek met hardstenen posten in Lodewijk XIV-stijl (1754). De flankerende dienstwoning (Koudekerkseweg 129) en het koetshuis (Koudekerkseweg 133) dateren uit circa 1840. De vroeg-18de-eeuwse tuinaanleg werd in 1751-'56 aangepast, mogelijk naar ontwerp van Joseph Massol. Naar plannen van Johannes Montsché volgde vanaf 1798 een nieuwe tuinaanleg met heuvel en prieel. De slingervijver in vroege landschapsstijl kwam in 1802 gereed. De in 1948 door C.P.

Broerse heringerichte tuin is in 1990 door Bosch en Slabbers gerenoveerd. In de tuin bevinden zich nog tien bunkers van het zogeheten ‘Widerstandsnest Brunhild’, gebouwd in 1943 als onderkomen van het Duitse Divisiehoofdkwartier waarvoor ook het huis werd gevorderd. Het ‘Widerstandsnest’ bevond zich net buiten het Landfront Vlissingen, waarvan de tankgracht en enkele bunkers (bij Nieuwe Vlissingseweg 672 en Abeelseweg (ong.) nog aan de zuidzijde liggen.

< >