Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Leens

betekenis & definitie

De Herv. kerk (Zuster A. Westerhofstraat 8), oorspronkelijk gewijd aan St.

Petrus, is een gepleisterde eenbeukige kruiskerk met halfrond gesloten koor en een ongelede toren met spits. Het in tufsteen uitgevoerde schip dateert uit omstreeks 1100; het dwarspand en het koor in tuf- en baksteen stammen uit omstreeks 1200.

De huidige toren is in 1863 opgetrokken, maar bevat resten van de oostmuur van de oorspronkelijke, 13de-eeuwse bakstenen toren. In de toren hangen een klok uit 1632, gegoten door Nicolas Sickmans, en een klok uit 1863, gegoten door A.H. van Bergen.

De kerk is gerestaureerd in 1948-'52.Het kerkinterieur wordt overdekt door meloenvormige koepelgewelven met acht of vier ronde ribben. Het tufstenen gewelf van de koorsluiting dateert uit de bouwtijd, de andere gewelven zijn alle in baksteen uitgevoerd in de 13de eeuw. Tot de inventaris uit het derde kwart van de 17de eeuw behoren een preekstoel, een avondmaalstafel en een herenbank met gesneden overhuiving voorzien van de wapens van de families Starkenborgh, Clant, Gaikinga en Coenders. Een tweede overhuifde herenbank is in 1844 samengesteld uit 17de-eeuwse delen. Het imposante orgel werd in 1733-'34 gebouwd door A.A. Hinsz en van een weelderig gesneden front voorzien door Theodorus van der Haven en Casper Struiwig; het snijwerk was pas in 1745 gereed.

Opdrachtgever was Anna Habina Lewe, weduwe van Edzard Jacob Tjarda van Starkenborgh. De kerkvloer bevat onder meer de grafzerk voor Ludolf Tjarda van Starkenborch (†1618) en zijn vrouw Hidde Onsta (†1618). Ten westen van de kerk staat de pastorie (Zuster A. Westerhofstraat 15), een omstreeks 1870 in neoclassicistische trant gebouwd, eenvoudig blokvormig vrijstaand pand met omgaand zadeldak.

< >