Esdorp, ontstaan in de middeleeuwen, mogelijk als dochternederzetting van Odoorn. Het als Oud-Valthe bekend staande dorpsgedeelte zonder kerk wordt omringd door vijf essen en heeft een open structuur.
Van de oorspronkelijk drie brinken is die op de hoek van de Hoofdstraat en de Schoolstraat vrij goed bewaard gebleven. Iets ten oosten van het dorp werd in 1905 aan de spoorlijn Emmen-Stadskanaal een station gebouwd.
In de nabijheid daarvan vormde zich in de jaren dertig een bescheiden bebouwing, Nieuw-Valthe, na de Tweede Wereldoorlog aan de noordzijde uitgebreid.
