Gross-virus

betekenis & definitie

verwekker van de spontane leukemie bij muizen, ontdekt door Ludwik Gross.

Gross, een Poolse arts die aanvankelijk werkzaam was aan het Institut Pasteur te Parijs, emigreerde in 1940 naar de Verenigde Staten. Na vijf jaar werd hij hoofd van de afdeling Kankeronderzoek van het Veterans’ Administration Hospital in New York.

Een betere plaats kon Gross, al jaren geïnteresseerd in de rol van virussen bij het ontstaan van kwaadaardige tumoren, zich niet wensen. Na jaren onderzoek kwam hij tot de ontdekking dat een door filtratie cel- en bacterie vrijgemaakt extract uit organen van leukemische muizen, ingespoten bij muisjes die niet ouder waren dan achttien uur, na drie tot achttien maanden bij deze diertjes leukemie veroorzaakt. Op grond van de filtreerbaarheid en de fysische eigenschappen van het leukemie veroorzakende agens en het feit dat hij de deeltjes met een elektronenmicroscoop kon zien, kwam Gross tot de conclusie dat het agens een virus moest zijn. In 1955 publiceerde hij zijn bevindingen: ‘Mouse Leukemia: An Egg-borne Virus Disease’1, in 1974 gevolgd door een overzichtsartikel: Tacts and théories on viruses causing cancer and leukemia’2.

Gross introduceerde eveneens het begrip ‘verticale transmissie’, het overdragen van ziektekiemen op een volgende generatie (1n tegenstelling tot een ‘horizontale transmissie’, het overdragen van ziektekiemen door contactbesmetting).

Gross’ onderzoekingen hebben er in belangrijke mate toe bijgedragen dat men vrij recent ook bij de mens virussen ontdekte die in een zeer lage frequentie leukemie kunnen veroorzaken: de zogeheten ‘humane-T-cel-leukemievirussen’ (HTLV)
(J. Goudsmid).

1 Acta Haemat. 13,13,1955
2 Proc. Nat. Acad. Sci. 71, 2013,1974