In tegenstelling met haar voorgangster noemt de Zegelwet 1917 (Wet van 22 Maart 1917, Stbl. 244, sedert gewijzigd) de stukken, welke belast zijn, met zooveel woorden op. Echter bedenke men, dat de wet vele vrijstellingen kent en dat daarnaast vele stukken bij K.B. zijn vrijgesteld, alsook in bijzondere wetten.
De wet kent verschillende zegelrechten:
A Zegelrecht naar de oppervlakte van het papier, (zg formaatzegel) Hieraan zijn oa onderworpen:
1°. verzoekschriften, zelfs in den vorm van brieven, gericht aan de Koningin, de Staten-Generaal, de Ministers, Gedep. Staten, Gemeenteraden, enz., waarbij o. a. gesolliciteerd wordt naar een ambt of betrekking, waaraan een hoogere bezoldiging dan ƒ 1000,— ’s jaars is verbonden of waarbij een gunst wordt verzocht.
Vrij van zegel zijn o. a. requesten, gericht aan een gemeenteraad, waarbij o.a. verzocht wordt den gastoevoer te verbeteren, betere straatverlichting aan te brengen; toelating tot een examen, voor ’t verstrekken van een nationaliteitsbewijs, om studieverlof voor een dienstplichtige, om een belastingaangifte voor een ander in te dienen, tot het aannemen van een vreemde ridderorde;
2°. afschriften en uittreksels uit akten van den burgerlijken stand. Vrij zijn echter de stukken, welke ingevolge eenig wettelijk voorschrift of voor de regeling van belastingen moeten worden overgelegd, b.v. die, welke bij successiememories moeten worden overgevoegd. Voorts zijn vrij de afschriften of uittreksels, welke noodig zijn voor het aangaan van een huwelijk, of voor het verkrijgen van een ambt of betrekking.
3°. alle niet elders in de zegelwet genoemde stukken, (b.v. huurakten, polissen, kwitanties, wissels) opgemaakt tot bewijs van privaatrechtelijke overeenkomsten, handelingen, verbintenissen en verklaringen.
Hieronder vallen alle koopakten en alle andere akten, constateerende diverse overeenkomsten, in het algemeen dus alle bewijsstukken. De Minister van Financiën heeft beslist, dat onder „verklaringen” alleen begrepen zijn de wilsverklaringen. Derhalve zijn vrij alle taxatierapporten, verklaringen van erfrecht, verklaringen van geneeskundigen. Vrij zijn o. a. ook presentielijsten, statuten van vereenigingen, bewijzen van Nederlandschap, inschrijvingsbiljetten bij openbare verkoopingen, verhuringen, aanbestedingen, ook al teekenen de borgen mede. Voorts zijn vrij notulen.
Belast zijn o. a. onderteekende garantiebewijzen. Met onderteekening staat gelijk: paraaf, fascimilé, af druk van naam- of paraaf stempel.
Vrijstellingen van formaatzegel
Vrij van formaatzegel zijn o.a.:
1°. de stukken, opgemaakt tot regeling van belastingen, ter voldoening aan wetten betreffende staatszorg en staatstoezicht en regelende onderwerpen van publiek recht.
Vrij zijn dus de aangiften, bezwaar- en verzoekschriften betreffende belastingen, adressen tot verlenging van den termijn van aangifte van een successiememorie, tot uitstel van betaling.
Eveneens zijn vrij de stukken ter voldoening aan de Armenwet, Begrafeniswet (o.a. grafbrieven), Drankwet, Kieswet, Strafwetten, Ambtenarenwet (niet vrij is de akte van overdracht van een deel der bezoldiging), Crisispachtwet;
2°. machtiging tot in ontvangstnemen van aangeteekende brieven of pakketten, gesteld op de kennisgevingen van aanwezigheid van die brieven of pakketten. Niet vrij is de doorloopende machtiging tot afhalen van aangeteekende brieven;
3°. de koopmansbrieven, koopmansboeken en de balansen. Een koopmansbrief is een mededeeling van een koopman in zijn zaken. Een bericht van ontvangst van geld in een koopmansbrief is evenwel belast met kwitantiezegel van ƒ 0,10, terwijl een koopmansbrief, waaruit blijkt een erkenning van huur of verhuur, onderworpen is aan huurzegel. Zijn in een koopmansbrief de voorwaarden, betrekkelijk een overeenkomst, handeling, verbintenis of verklaring zóó uitgebreid omschreven, dat de verhoudingen in het stuk volledig geregeld zijn, dan is de brief onderworpen aan formaatzegel.
Brieven zijn in het algemeen vrij van formaatzegel. Worden ze echter opgemaakt om tot bewijs te strekken, dan zijn ze onderworpen aan zegelrecht van tenminste ƒ 0,50. Bevat een brief een bloote mededeeling, dan is hij vrij van zegel. Dit is het geval, als men verzoekt abonné te worden op een tijdschrift of om lid van een vereeniging te worden, mits de aanvraagformulieren van beknopten aard zijn. Een brief, waarin men een mondelinge overeenkomst bevestigt, is zegelplichtig, daar men een bewijsstuk verschaft.
4°. inteekenbiljetten voor liefdadige doeleinden;
5°. de stukken betreffende arbeidsovereenkomsten. Niet die, opgemaakt ter zake van het aannemen van werk of tot het verrichten van enkele diensten. Vrij is ook de kwitantie, die de arbeider af geeft aan zijn werkgever wegens verdiend loon. Niet vrij is de kwitantie, die een kleermaker afgeeft aan zijn klant wegens het maken van een costuum. Vrij is eveneens het getuigschrift.
Wijze van voldoening van het formaatzegel
De stukken, onderworpen aan formaatzegel, behooren te worden gesteld op gezegeld papier, door het Rijk uitgegeven dan wel op eigen papier, hetwelk men vóór de onderteekening moet aanbieden aan het kantoor van het zegel, gevestigd behalve te Amsterdam, Rotterdam en Den Haag in alle provinciale hoofdplaatsen, behalve te Haarlem.
Hoegrootheid van het formaatzegel Het formaatzegel bedraagt ten minste ƒ 0.50 en hangt af van de grootte. Aan formaatzegel van slechts ƒ 0.30 zijn onderworpen o.a. : verzoekschriften, volmachten, jachtvergunningen.
B Kwitantiezegel
Aan een recht van ƒ0.10 zijn o.a. onderworpen:
1°. de eenzijdig opgemaakte stukken, vermeldende de ontvangst of overneming van gelden;
2°. de eenzijdig opgemaakte stukken, houdende erkenning door of namens een schuldeischer, dat een geldschuld geheel of gedeeltelijk is voldaan of verrekend, alsmede die, bevattende de verklaring, dat niets is te vorderen;
3°. de stukken, welke bestemd zijn om ingeval van betaling te worden uitgereikt aan hem, door of namens wien die betaling geschiedt;
4°. de stukken, vermeldend de boeking van gelden op een rekening-courant in het credit van den rekeninghouder en de stukken, welke bestemd zijn om ingeval van storting van gelden te worden uitgereikt aan den storter;
5°. de opgaaf van een afgesloten rekening-courant en de verklaring, dat het saldo juist is bevonden. Afschrift van de rekening-courant staat met de opgaaf gelijk; 6°. diploma’s van lidmaatschap van sociëteiten en vereenigingen en toegangs- en abonnementsbewijzen.
Niet alleen alle kwitanties wegens voldoening van een schuld, doch alle andere stukken, vermeldend de overneming van geld, zijn belast en zelfs de stukken, die ingeval van een betaling worden uitgereikt aan den betaler.
Zegelplichtigheid van cassa- en ruilbons
Indien een winkelier gewoon is om alleen bij betaling een bon af te geven, dan is die belast, aangezien deze dan een betalingskarakter draagt. Niet zijn belast de bons — z.g. ruilbons, indien de winkelier die afgeeft, onverschillig of er betaald wordt of niet. Z.g. cassabons, getrokken uit een kasregister, welke uitsluitend dienen om de betaling vast te leggen, zijn belast.
Bericht van giro-ontvangst
Indien iemand een bedrag per giro ontvangt en daarna den afzender bericht zendt, dat het bedrag is ontvangen, is het bericht zegelplichtig.
Ontvangst van een „brief met inhoud”
Bericht iemand de ontvangst van een „brief met inhoud”, dan is het stuk aan zegelrecht onderworpen, tenzij wordt aangetoond, dat de brief geen geld bevat.
Uitbreiding begrip „geld”.
Opgemerkt wordt, dat de wet het begrip „geld” ruim opvat. Hieronder vallen n.l. óók vreemde muntspecie, bankpapier, coupons, postwissels, chèques en ander handelspapier.
Onderteekening is niet vereischt. Het is niet noodig, dat de stukken zijn onderteekend of niet in rechten kunnen dienen tot schriftelijk bewijs. Ook is de vorm onverschillig. Een mededeeling in een brief, gericht aan den afzender, dat geld enz. is ontvangen, maakt het stuk derhalve zegelplichtig.
Credit-nota wegens retourzending
Credit-nota’s zijn belast. Echter is een credit-nota wegens retourzending vrij, mits geen rekening-courant-verhouding bestaat, b.v. tusschen leverancier en winkelier.
Z.g. Remboursadressen of facturen zijn belast, tenzij door belanghebbende aan den fiscus wordt aangetoond, dat er werkelijk sprake is van een bonafide stuk (b.v. ingeval de goederen vervoerd zijn door een expeditie-onderneming, schipper e.d.).
De aanduiding „contant” of „voor aan U contant verkocht en geleverd” op een stuk maakt dit stuk zegelplichtig, als bedoeld wordt een aanwijzing te geven, dat een geldschuld is voldaan of verrekend.
Aan een recht van ƒ 030 zijn onderworpen :
1°. akten van schuldbekentenis, mits géén effect en de akten van borgtocht voor geldsommen;
2°. akten van prolongatie en akten van beleeningen van effecten en koopmansgoederen.
Vrijstellingen
1°. voor stukken,. betrekking hebbende op sommen van ƒ 10,— of minder, mits hiervan uit de stukken blijkt en de sommen niet strekken in mindering of afdoening van grootere bedragen.
Indien een bedrag betaald wordt in mindering van een grooter bedrag dan ƒ 10,—, beginne men de eerste kwijting te zegelen met ƒ0,10 (ongeacht het bedrag). Indien men zorgt de volgende kwitanties op hetzelfde stuk papier te plaatsen, zijn ze vrij van zegel;
2°. de bewijzen van ontvangst van gelden, waarin wordt vermeld, dat een gezegelde kwitantie wordt toegezonden;
30. de stukken, vermeldend de overneming van vreemde muntspecie, bankpapier, chèque’s en ander handelspapier tegen gelijktijdige betaling of overmaking van de overeengekomen geldsom. Hieronder brengt men ook de coupons;
40. de stukken, vermeldende de ontvangst of overneming van coupons, chèques of ander handelspapier, mits de toezending niet de strekking heeft cm een geldschuld te delgen of te doen ontstaan, (b.v. ontvangst ter acceptatie of ter incasseering).
5°. de stukken, dienende tusschen personen van één administratie, mits op die administratie betrekking hebbende, b.v. het bewijs van overneming van de kas van den kassier door den chef;
6°. de stukken, vermeldende de boeking op een rekeningcourant in het credit van een rekeninghouder van bedragen, welke worden afgeschreven van een andere rekening. Hieronder valt de nota, afgegeven door een bank aan een cliënt, dat zijn rekening is gecrediteerd met een bedrag, dat is afgeschreven van de rekening dier bank, met den postgirodienst.
Wijze voldoening kwitantiezegel
Het zegelrecht, hier bedoeld, kan worden voldaan door de stukken te stellen op gezegeld papier, door het Rijk uitgegeven, door eigen papier te laten stempelen, dan wel door gebruik van plakzegel.
Men lette er op, dat de handteekening over het plakzegel geschreven moet worden, de datum op het zegel. Verschreven zegels kan men bij den Ontvanger tegen nieuwe inwisselen, mits men dit aanvraagt binnen 6 maanden na dagteekening. Ongezegelde stukken behoort men binnen i maand na ontvangst aan den ontvanger aan te bieden op straffe van aansprakelijkheid voor de boete.
C Zegelrecht van connossementen, vrachtbrieven, vrachtlijsten en bewijzen van ontvangst van vervoerde goederen
Aan een vast recht van ƒ 0,25 zijn onderworpen:
1°. de hier te lande opgemaakte connossementen, vrachtbrieven en vrachtlijsten;
2°. de hier te lande opgemaakte afzonderlijke of in registers gestelde bewijzen van ontvangst van vervoerde goederen, mits de vrachtprijs ƒ 10,— of meer bedraagt.
Het recht kan op dezelfde wijze worden voldaan als het kwitantie-zegel.
D Zegelrecht van verzoekschriften om goedkeuring van statuten of reglementen van een vereeniging
Dit recht bedraagt ƒ 50,—, en ƒ 25,— voor adressen tot goedkeuring van wijziging van de statuten. Het wordt teruggegeven bij weigering van die goedkeuring. Het recht wordt voldaan door gebruik van plakzegel, terwijl men eveneens eigen papier kan laten stempelen.
Het verlof tot verandering van geslachtsnaam is belast met ƒ 250,— (behalve voor onvermogenden).
E Zegelrecht van polissen van verzekering
Dit bedraagt in het algemeen ƒ 0,05 per ƒ 1000,— verzekerd bedrag en is mede afhankelijk van duur en den aard der verzekering. Polissen van levensverzekering zijn belast met een vast bedrag van ƒ 1,—, van ziekteverzekering, ongevallenverzekering en verzekering tegen burgerrechtelijke aansprakelijkheid met ƒ 0.50.
F Wissels, orderbriefjes, kassierspapier en ander handelspapier
Wissels, enz., zijn onderworpen aan een recht van ƒ 0,05 per ƒ 100,—, behalve het z.g. kortpapier, dat belast is met een vast bedrag van ƒ0,10. Handelspapier, in het buitenland opgemaakt, moet gezegeld worden, voordat het hier te lande wordt verhandeld, geaccepteerd, geëndosseerd, betaald, gekwiteerd, enz. Dit zegelen moet plaats hebben door een Rijksambtenaar, of door gebruik van plakzegel bij het stellen van het accept, endossement, aval of kwijting.
G Zegelrecht van de bewijzen van huur en verhuur
Dit recht, hetwelk voldaan kan worden door plakzegel, het laten stempelen (vóór de onderteekening) van eigen papier of door de akten te stellen op het van Rijkswege uitgegeven papier, bedraagt ƒ 0,10 per ƒ 100,— over den huurprijs van den geheelen huurtijd. Ook brieven, waarin huur of verhuur wordt erkend, zijn belast. Eveneens huur en verhuur van roerende zaken.
Met de jaren ter keuze van huurder of verhuurder (z.g. optiejaren) wordt bij het berekenen van den huurtijd dadelijk rekening gehouden. Huurkoop wordt als huur beschouwd. Onder den huurprijs worden ook de lasten, ter ontlasting van den verhuurder, begrepen.
Huur voor het leven of tot wederopzegging wordt gesteld op 10 jaar.
Huur voor het leven en daarna voor een zeker aantal jaren of huur voor een zeker aantal jaren en daarna tot wederopzegging wordt gesteld op 10 jaar het aantal jaren, waarvoor de huur is aangegaan.
Het recht wordt tot ƒ 5000,— afgerond op ƒ 250,— en boven ƒ 5000,— op ronde sommen van ƒ 500,—, naar boven.
Huur en verhuur onder opschortende voorwaarde wordt gelijk gesteld met een zuivere huur, evenals onderhuur, overdracht of overneming van huur.
Vrijstellingen:
1°. indien de totale huurprijs niet meer dan ƒ 250,— bedraagt, is het bewijs zegel vrij.
2°. indien de huurakte in méér exemplaren wordt opgemaakt is het voor elk der partijen opgemaakt exemplaar vrij van zegel zoo:
1°. één der exemplaren behoorlijk is gezegeld en
20. alle stukken ter registratie worden aan-
geboden binnen drie maanden na de dagteekening der akte en in ieder geval binnen één maand na den aanvang van de huur.
H Effectenzegel
Effecten zijn in het algemeen onderworpen aan een zegelrecht van ƒ 0,60 per ƒ 100,—. De bewijzen van aandeel in binnen het Rijk gevestigde N.V. en andere vennootschappen en vereenigingen, wier kapitaal in aandeelen is verdeeld, zijn vrij, wanneer die aandeelen met registratierecht worden belast.
I Beursnotazegel
De nota van een beroepshandelaar in effecten aan zijn cliënt van het bedrag, dat is te betalen of te ontvangen ter zake van aankoop of verkoop van eenig effect, is onderworpen aan ƒ 0,05 per ƒ 50,—. Aan dit recht is eveneens onderworpen de nota, houdende opgaaf van het toegewezen bedrag ter zake van inschrijving bij gelegenheid van een uitgifte van effecten. Het is hierbij onverschillig, wie deze nota afgeeft, een beroepshandelaar in effecten dan wel een ander.
Het recht wordt voldaan door gebruikmaking van een bijzonder plakzegel. De beroepshandelaar is verplicht een gezegelde nota aan den cliënt af te geven, te trekken uit een register met stok. Ieder, die de gelegenheid tot verkrijging van effecten bij inschrijving openstelt, is eveneens verplicht zulk een nota af te geven. Deze hoeft echter niet uit een stokregister te worden getrokken.
Inzagerecht.
In de wet is opgenomen de verplichting voor kooplieden om inzage te verstrekken aan de ambtenaren der registratie en van het zegel ten aanzien van de door hen aangehouden boeken en registers en van de aan zegelrecht onderworpen akten en stukken, welke zij onder zich hebben. De ambtenaren zijn bevoegd afschrift of uittreksels van de stukken te nemen. Geen inzage kan worden gevorderd op Zondagen, Koninginneverjaardag, den Nieuwjaarsdag, de Christ. Tweede Paasch- en Pinksterdagen, den Hemelvaartsdag en de beide Kerstdagen, evenmin vóór 9 uur en na 16 uur. Weigering van inzage of geen gelegenheid geven
van inzage wordt gestraft met ƒ 50,— zegelboete. Zoo noodig kunnen de ambtenaren zich toegang verschaffen met behulp van den sterken arm.
Om de naleving van de wet te bevorderen, is nog bepaald dat rechters, openbare besturen enz., geen acht mogen slaan op ten onrechte ongezegelde stukken, behoudens enkele uitzonderingen.
