Wat vereischt wordt voor de oprichting. Ieder, die daar lust in heeft, mag een vereeniging oprichten, mits deze niet in strijd is met de openbare orde.
Een vereeniging is strijdig met de openbare orde, wanneer zij ten doel heeft: 1°. ongehoorzaamheid aan of overtreding van de wet of van een wettelijke verordening;
2°. aanranding of bederf der goede zeden;
30. stoornis in de uitoefening van rechten van anderen. Dergelijke vereenigingen zijn door de wet verboden.
Rechtspersoonlijkheid. Wil een vereeniging als rechtspersoon naar buiten optreden, dan moeten haar statuten zijn goedgekeurd. Is de vereeniging voor langer dan 30 jaar aangegaan, dan is noodig goedkeuring bij de wet, is zij voor minder dan 30 jaar aangegaan dan is noodig goedkeuring der statuten bij K. B. Teneinde de goedkeuring bij de wet te vermijden ziet men dan ook in de statuten van de meeste vereenigingen opgenomen, dat zij is aangegaan voor den tijd van 29 jaar, soms 29 jaar en x i maanden !
Statuten. De statuten moeten bevatten : het doel, de grondslagen, den werkkring en de overige regelen der vereeniging. Ten einde moeilijkheden bij de goedkeuring te vermijden, zal men goed doen, de reeds goedgekeurde statuten van een vereeniging met ongeveer hetzelfde doel als model te nemen.
Formaliteiten voor de oprichting. De ontwerp-statuten moeten door de ledenvergadering worden goedgekeurd. Daarna worden zij ter goedkeuring ingezonden bij den Minister van Justitie. De kosten bedragen f 50.—. Tevens wordt ingezonden een uittreksel uit de notulen van de vergadering, waarin tot vaststelling der statuten is besloten. Gewoonlijk vraagt het bestuur in die vergadering de machtiging der leden, om redactioneele wijzigingen, die door den Minister worden verlangd, in de statuten te mogen aanbrengen.
De Minister kan de goedkeuring alleen weigeren op gronden, ontleend aan het algemeen belang. De weigering moet met redenen zijn omkleed.
De goedgekeurde statuten worden openbaar gemaakt in de Staatscourant. Voor wijziging van eenmaal goedgekeurde statuten is opnieuw goedkeuring noodig.
Een vereeniging, wier statuten niet zijn goedgekeurd, is niet als rechtspersoon erkend, en kan als zoodanig geen burgerlijke handelingen aangaan. Gaat dus een voorzitter, secretaris of ander bestuurslid van een niet als rechtspersoon erkende vereeniging een of andere overeenkomst, op naam der vereeniging, aan, dan is hij persoonlijk daarvoor aansprakelijk. Heeft hij b.v. op naam der vereeniging een zaal gehuurd, dan is hij voor de betaling der huur aansprakelijk, en niet de vereeniging, want deze is geen rechtspersoon. Tenslotte bepaalt de wet nog, dat vreemdelingen-niet-ingezetenen geen lid kunnen zijn van een politieke vereeniging.
