De wet op de Dividend- en Tantièmebelasting 1917 belast de winstuitdeelingen van hier te lande gevestigde naamlooze vennootschappen, commanditaire vennootschappen op aandeelen, coöperatieve en andere vereenigingen en onderlinge verzekeringmaatschappijen.
Belastingobject.
Als winstuitdeelingen in den zin dezer wet zijn belast alle gewone en buitengewone uitdeelingen, die onder den naam van dividend, tantième of onder welken
anderen naam ook, worden gedaan aan oprichters, concessionarissen, preferente en gewone aandeelhouders, leden, deelnemers, houders van aandeelen in afzonderlijke fondsen, commissarissen of gecommitteerden, bestuurders of beheerende vennooten en andere deelgerechtigden in de winst, al of niet tot het personeel behoorende.
Belast zijn alleen mmsf-uitdeelingen aan deelgerechtigden in de winst. Uitdeeling van agio, dat bedongen is bij uitgifte van nieuwe aandeelen, is dus niet aan de dividendbelasting onderworpen. Uitdeelingen van een coöperatieve verbruiksvereeniging aan haar leden in evenredigheid van ieders verbruik zijn belast (Arrest van 3 Mei 1922).
Als winstuitdeeling wordt onder meer ook beschouwd :
a. bijschrijving op of uitreiking van aandeelen of obligatiën—aandeelen in afzonderlijke fondsen daaronder begrepen — en bij verzekeringmaatschappijen verhooging van de verzekerde som, een en ander tot het bedrag, ten aanzien waarvan niet blijkt, dat storting heeft plaats gevonden of zal plaats vinden, voor zoover dit bedrag door winst is gedekt;
b. terugbetaling van kapitaal, indien en voor zooverre er winst is, tenzij goed koopmansgebruik vordert, dat de terugbetaling ten laste van het kapitaal geschiedt.
Indien en voor zoover een uitdeeling — uitreiking van of bijschrijving op aandeelen of obligatiën daaronder begrepen — door winst wordt gedekt eerst nadat zij heeft plaats gevonden, wordt zij beschouwd als uitdeeling van winst over het boekjaar of over de boekjaren, waarin de uitdeeling door winst wordt gedekt.
Niet als uitdeeling wordt aangemerkt:
1°. terugbetaling van gestort kapitaal, voor zoover die niet volgens letter b als uitdeeling van winst wordt beschouwd, alsmede uitdeeling van winst aan aandeelhouders tot het bedrag, dat te voren tot dekking van een geleden verlies is afgeschreven;
2°. betaling door een vereeniging of vennootschap aan haar leden of aandeelhouders voor geleverde goederen of verrichten arbeid.
Liquidatie uitdeeling. Bij liquidatie geldt als uitdeeling de verdeeling van het batig saldo tot het bedrag, waarmede dit het nog niet terugbetaalde kapitaal overtreft. Vrijstellingen. Geen belasting wordt geheven van:
а. uitdeelingen aan den Staat als zoodanig;
b. uitdeelingen op de aandeelen van naamlooze vennootschappen met een ten algemeenen nutte strekkend doel, mits uitsluitend publiekrechtelijke lichamen houders der aandeelen zijn;
c. uitdeelingen aan de voor het geheel aansprakelijke vennooten van commanditaire vennootschappen op aandeelen, als zoodanig.
Verder wordt het bedrag, dat in een boekjaar genoten wordt ter zake van het bezit van aandeelen in andere vennootschappen, vereenigingen enz., voor de heffing van de belasting van de eenige of laatste uitdeeling over dat boekjaar afgetrokken, mits bedoeld bezit heeft bestaan gedurende het geheele boekjaar, waarin gemeld bedrag genoten is. Indien over het boekjaar geen uitdeeling wordt gedaan, wordt de aftrek op de eerstvolgende eenige of laatste uitdeeling over een boekjaar toegepast.
Salarisbelasting.
Naast de belasting op de winstuitdeelingen heeft de wetgever belast salarissen van de commissarissen of gecommitteerden, de bestuurders of beheerende vennooten en het verdere personeel der vennootschappen enz. Ieder salaris van een bestuurder, beheerend vennoot en verder personeel is belast, indien en voor zoover het meer dan ƒ 10.000,— bedraagt.
Voor commissarissen en gecommitteerden is de belastingvrije som afhankelijk van het geplaatst aandeelenkapitaal. Bij een kapitaal van ƒ 500.000,— is vrij ƒ 200,—vermeerderd met 1/10 percent van het bedrag, waarmede het kapitaal ƒ 200,000.— te boven gaat.
Het maximaal salaris van een commissaris, dat buiten de belasting valt, is ƒ 1250,—.
Onder salaris wordt verstaan iedere belooning, geen winstuitdeeling zijnde, onverschillig onder welken naam en in welken vorm zij wordt genoten en of zij bedongen is of niet. Voor het personeel is ook nog onbelast het tantième (winstuitdeeling) voor zoover het salaris en tantième samen de ƒ 10.000,— niet overtreft. Voor een commissaris is het tantième (winstuitdeeling) steeds belast.
De belooning van een directeur met ƒ 8000,— salaris en ƒ 1000,— tantième (winstuitdeeling) over een bepaald boekjaar valt dus niet in de belasting. De belooning van een directeur met ƒ8000,— salaris en ƒ5000,— tantième (winstuitdeeing) valt voor ƒ 3000,— in de belasting. De belooning van een commissaris zonder salaris maar met ƒ 100,— tantième (winstuitdeeling) valt voor deze ƒ100,— in de belasting.
Bedrag der belasting
De belasting bedraagt 5 percent van het belastbaar bedrag. Hierop worden opcenten geheven ten behoeve van het Rijk en de gemeente(n), waar het bedrijf is gevestigd, zoodat in totaal de belasting 9,05 percent bedraagt.
Aangifteplicht
De bestuurders mogen een besluit tot het doen eener uitdeeling niet uitvoeren, alvorens die uitdeeling is aangegeven.
Bestuurders moeten een negatieve aangifte doen:
a. indien besloten wordt over een boekjaar geen uitdeeling te doen;
b. indien over een boekjaar geen uitdeeling wordt gedaan, zonder dat hiervoor een besluit wordt gevorderd;
c. indien na verloop van een jaar sedert het einde van een boekjaar nog geen besluit is genomen tot het doen of het niet doen eener uitdeeling over dat boekjaar, en telkens indien na verloop van een verder jaar zoodanig besluit nog niet is genomen.
Verder moeten de bestuurders binnen veertien dagen na de vaststelling der balans een gewaarmerkt afschrift van de balans en van de verlies- en winstrekening inleveren.
Het niet voldoen aan de verplichting tot aangifte of tot inlevering van balans en verlies- en winstrekening, wordt gestraft met een geldboete van ten hoogste ƒ 1000,—. Het opzettelijk doen van een onjuiste of onvolledige aangifte wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van ten hoogste ƒ 1000. Overlegging van een valsch of vervalscht geschrift als bewijsstuk wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren.
Aanslag.
De aanslag wordt opgelegd door den inspecteur der directe belastingen. Deze mag van de aangifte niet afwijken, dan na het bestuur der vennootschap in de gelegenheid te hebben gesteld van zijn bedenkingen kennis te nemen en daarop te antwoorden.
De inspecteur of een door hem aangewezen ambtenaar heeft recht tot inzage van boeken of andere bescheiden, die tot staving der aangifte of van nadere beweringen kunnen dienen.
Tegen den aanslag kan een bezwaarschrift worden ingediend bij den Raad van Beroep binnen twee maanden na de dagteekening van het aanslagbiljet. Dit bezwaarschrift moet met redenen omkleed zijn.
Navordering
Wanneer eenig feit grond oplevert voor het vermoeden van te lagen aanslag, kan navordering plaats vinden, zoo niet sedert het einde van het boekjaar vijf jaren zijn verstreken. De inspecteur moet eerst het bestuur der vennootschap in de gelegenheid stellen opheldering te geven van het feit. Er is hier geen viervoudige verhooging. Tegen den navorderingsaanslag kan bij den Raad van Beroep een bezwaarschrift worden ingediend binnen twee maanden na de dagteekening van het aanslagbiljet.
Dubbele belasting.
Indien een vennootschap ook in Ned.Indië, Suriname, Curaçao of het buitenland in eenigen vorm aan een winstbelasting is onderworpen, wordt haar uitdeeling over een boekjaar, voor de berekening der belasting volgens deze wet, verminderd met twee-derde van de som, welke tot die uitdeeling in dezelfde verhouding staat als het gedeelte van de opbrengst van het bedrijf, dat in die landen geacht kan worden te zijn verkregen tot de geheele opbrengst.
Een gelijksoortige bepaling kent de wet ook voor maatschappijen, die aandeelen bezitten in andere vennootschappen, die in Ned.-Indië, Suriname, Curagao of in een vreemden Staat in een winstbelasting vallen.
