De coöp. vereeniging is geregeld bij de wet van 28 Mei 1925. Onder coöp. vereeniging verstaat de wet een vereeniging van personen, waarbij in- en uittreding van de leden is toegelaten, en die de bevordering van de stoffelijke belangen der leden ten doel heeft door het gemeenschappelijk uitoefenen van hun nering of ambacht, door het aanschaffen van hun benoodigdheden of door het verstrekken van voorschotten of crediet.
In de statuten kan bepaald worden, dat de werkkring zich ook uitstrekt tot derden, b.v. den verkoop aan niet-leden. Tevens kan de vereeniging naast stoffelijke ook andere belangen behartigen, b.v. die van een politieke partij, ziekenzorg.Akte van oprichting.
De vereeniging wordt opgericht bij notarieele acte. De bestuurders hebben te zorgen voor openbaarmaking der acte in de Nederlandsche Staatscourant en inschrijving in het Handelsregister.
Aandeelen.
Als deelname in het kapitaal betalen de leden een kleine som, b.v. 10 aandeelen of inleggelden van ƒ 3,—, waarover een vaste rente vergoed wordt; deze deelname wordt bij uittreding terugbetaald.
Lidmaatschap
Het lidmaatschap der coöp. vereeniging wordt schriftelijk aangevraagd; aan den aanvrager wordt schriftelijk medegedeeld, dat hij als lid is toegelaten of geweigerd; in het eerste geval onder welk nummer hij als lid in de boeken der vereeniging is ingeschreven. Al deze stukken zijn vrij van zegelrecht. Wanneer in de statuten niet anders is bepaald, beslist het bestuur over de toelating. Is de aanvraag door het bestuur afgewezen, dan heeft de aanvrager gedurende een maand na den dag der schriftelijke mededeeling van de afwijzing recht van beroep op de algemeene vergadering.
Opzegging lidmaatschap
Opzegging van het lidmaatschap kan alleen geschieden tegen het einde van het boekjaar. Is bij de statuten geen termijn van opzegging bepaald, dan kan deze alleen geschieden met inachtneming van een termijn van 4 weken. De opzegging kan geschieden bij afzonderlijk geschrift of door een door het lid onderteekende gedagteekende verklaring in de boeken der vereeniging. Het lid, dat de opzegging doet, ontvangt daarvan een schriftelijke erkenning van het bestuur. Ontvangt het lid deze schriftelijke erkenning niet binnen 14 dagen, dan is hij bevoegd de opzegging op kosten der vereeniging bij deurwaarders-exploit te herhalen.
Aansprakelijkheid der leden
In verband met de aansprakelijkheid der leden is het noodig, dat vaststaat, wie lid zijn en wanneer iemand opgehouden heeft lid te zijn. Deze aansprakelijkheid is geregeld in art. 17. Blijkt bij gerechtelijke of buitengerechtelijke vereffening eener coöp. vereeniging, dat haar bezittingen niet toereikend zijn om aan haar verbintenissen te voldoen, dan zijn degenen, die bij de ontbinding lid waren, of minder dan een jaar te voren opgehouden hebben lid te zijn, voor gelijke deelen van het tekort aansprakelijk. Dit is ook het geval, wanneer de vereeniging wordt ontbonden door haar insolventie, nadat zij in staat van faillissement verklaard is. Dit geldt voor alle coöp. vereenigingen, wier statuten geen hiervan afwijkende regeling der aansprakelijkheid bevatten. Achter den naam der vereeniging wordt dit aangeduid met de letters W.
A., d.i. wettelijke aansprakelijkheid. Bevatten de statuten een afwijkende regeling der aansprakelijkheid, dan wordt achter den naam gevoegd G. W. Het is zelfs mogelijk, dat in de statuten bepaald wordt, dat de leden aansprakelijk zijn tegenover de schuldeischers der vereeniging buiten het geval van vereffening. Is elke aansprakelijkheid der leden voor de verbintenissen der vereeniging uitgesloten, dan wordt achter den naam der vereeniging gevoegd U. A., d. i. uitgesloten aansprakelijkheid. Ten slotte zij nog vermeld, dat wanneer op een of meer leden of oud-leden hun evenredig aandeel in het tekort niet kan worden verhaald, de overige leden en oud-leden, die nog aansprakelijk zijn, mede voor gelijke deelen aansprakelijk gesteld worden.
Ledenlijst.
Tegelijk met de inschrijving in ’t H. R. wordt door ’t Bestuur van de coöp. vereeniging, wier leden op eenige wijze aansprakelijk zijn voor de verbintenissen der vereeniging, een gewaarmerkt afschrift van de eerste ledenlijst gedeponeerd. Eveneens wordt binnen een maand na afloop van het boekjaar een lijst van de wijzigingen in de ledenlijst ten kantore van ’t H. R. neergelegd.
Algemeene vergadering.
Telt de vereeniging minder dan 200 leden, dan heeft elk lid toegang tot de algemeene vergadering en brengt er, indien de statuten niet anders bepalen, één stem uit. Telt de vereeniging 200 of meer leden, dan kan in de statuten bepaald worden, dat de algemeene vergadering zal bestaan uit een door de leden gekozen raad van ten minste 20 leden.
Uitdeelingen
(z.g. verbruiksdividend) der coöp. verbruiksvereenigingen worden belast met 9,05%, ook als het dividend niet wordt uitgekeerd, maar op het ledenkapitaal wordt bijgeschreven. Over de vaste rente der aandeelen is door de coöp. vereeniging geen belasting verschuldigd.
