Gepubliceerd op 30-07-2017

Sudetenland

betekenis & definitie

Een gebied in Bohemen (Tsjechoslowakije) in het Sudetengebergte, dat in 1938 de inzet werd van een gevaarlijk internationaal conflict.

De meerderheid van de bewoners van Sudetenland bestond tot en met de Tweede Wereldoorlog uit Duitssprekende Sudetenduitsers. Die Duitsers woonden er al zevenhonderd jaar, waarvan de laatste vierhonderd jaar onder Oostenrijkse heerschappij. Na de Eerste Wereldoorlog kwam dit gebied bij Tsjechoslowakije. Sudetenland was voor Tsjechoslowakije van groot belang vanwege belangrijke industrieën en de aanwezigheid van de Masaryk-linie, de voornaamste verdedigingslinie van het land.

Onder leiding van Konrad Henlein werd na 1933 in Sudetenland een nationaal-socialistische beweging gevormd die stemming ging maken tegen de regering in Praag. De Sudetenduitse nazi's ijverden voor aansluiting van Sudetenland bij Duitsland. De ontevredenheid van de Sudetenduitsers was groot, omdat zij zwaarder door de economische wereldcrisis werden getroffen dan de Tsjechen. In mei 1938 braken de eerste ongeregeldheden uit, geprovoceerd door de aanhangers van Henlein. Hitler maakte gebruik van de onrust in Sudetenland om de Tsjechoslowaakse regering onder druk te zetten het gebied aan Duitsland af te staan. Op de conferentie van München (september 1938) werden Hitlers eisen ingewilligd. Tsjechoslowakije zou aan Duitsland vier gebieden afstaan waar overwegend Sudetenduitsers of andere Duitssprekenden woonden.

Na de Tweede Wereldoorlog wenste de Tsjechoslowaakse regering niet langer een grote Duitse minderheid te accepteren. Bij presidentieel decreet van 2 augustus 1945 werd de Sudetenduitsers het Tsjechoslowaakse staatsburgerschap ontnomen. Een half miljoen Duitsers verliet in de loop van 1945 al dan niet vrijwillig het land. Door brute wraakacties vielen enkele honderdduizenden slachtoffers. Gedurende de georganiseerde verdrijving (1946-47) moesten 2 165 000 Duitsers vertrekken. Hun bezittingen werden verbeurdverklaard. In 1947 woonden er van de circa 3¼ miljoen Sudetenduitsers nog maar 196 000 in Tsjechoslowakije. In 1980 was hun aantal geslonken tot 61 000.

< >