Een benaming voor de overzeese expansiepolitiek van Europese mogendheden sinds de zestiende eeuw.
Kolonialisme was erop gericht de economische, politieke en militaire belangen van het moederland te dienen. Landen als Spanje, Portugal, Groot-Brittannië, Frankrijk, België en Nederland veroverden buiten Europa grote koloniale rijken.
Ook voor de (agressieve) buitenlandse politiek van Japan aan het eind van de negentiende en in de eerste decennia van de twintigste eeuw, en die van de Verenigde Staten sinds het eind van de negentiende eeuw in Latijns-Amerika en in het Pacific-gebied, wordt wel de term kolonialisme gebruikt. Zowel Japan als de Verenigde Staten waren erop uit hun economische, politieke en militaire belangen buiten het eigen grondgebied veilig te stellen.
Vooral na 1945 heeft de term kolonialisme een negatieve bijklank gekregen. De koloniale rijken werden ontmanteld; de vroegere koloniën kregen onafhankelijkheid. Dit proces wordt dekolonisatie genoemd.
