Formele overeenkomst, gesloten tussen de hoofden van twee vorstenhuizen. Een Huisverdrag werd meestal in verband met een huwelijk van telgen uit de betrokken families opgesteld.
In dat verband sprak men ook van ‘huwelijksverdrag’. Daarnaast konden de hoofden van verschillende linies van een vorstenhuis een familieverdrag sluiten. Zo tekenden koning Willem III, hoofd van de Ottoonse linie van het Huis Nassau, en hertog Adolf, hoofd van de Walramse linie, in 1884 een overeenkomst met betrekking tot de troonopvolging in Luxemburg. Die overeenkomst was mede gebaseerd op de regelingen in een familiepact of‘erfverdrag’ voor het gehele Huis Nassau uit 1783, de ‘Erneuerte Nassauische Erbverein’.Op grond van deze verdragen volgde hertog Adolf van Nassau koning-groothertog Willem III in 1890 op in Luxemburg, en regeert daar sindsdien de Walramse linie. Koning Willem II merkte in het midden van de negentiende eeuw op dat huwelijken tussen prinsen en prinsessen ook gesloten werden ‘door middel van contracten, ondertekend door de regerende vorsten, de hoofden der families, die gelijkstaan aan verdragen en deze kunnen alleen worden ontbonden met vrijwillige, respectieve inwilliging van de contracterende partijen’. Met andere woorden: een vorstelijk huwelijk was niet zozeer een verbond tussen een man en een vrouw als wel een overeenkomst tussen de hoofden van twee families en twee staten. De huwelijksverdragen bevatten voornamelijk bepalingen over materiële zaken, bijvoorbeeld met betrekking tot de bruidsschat en uitkeringen. Daarnaast werden er voogdijregelingen in opgenomen, alsmede afspraken over de opvoeding van de kinderen en eventueel bepalingen ten aanzien van de godsdienst van echtgenoot en kinderen. In een aantal gevallen stelde het verdrag ook titulatuur en eventuele opvolgingsrechten van kinderen in beide staten vast.
Bij het huwelijk van koningin Wilhelmina met prins Hendrik in 1901 werd het laatste Huisverdrag met een andere regerende vorst gesloten, in dit geval de Groothertog van Mecklenburg-Schwerin. Toen prinses Juliana in 1937 met een telg uit een niet meer regerend Huis trouwde, sloot koningin Wilhelmina voordien echter nog een ouderwets ‘Huisverdrag’ met het toenmalige hoofd van het Huis Lippe, Leopold IV.
Dit bevatte onder meer bepalingen over de titels van de echtelieden en hun kinderen.
Zie ook huwelijkscontract.
