Statenvergaderingen, vergaderingen van vertegenwoordigers van de → standen, om met de landsheer in bestuurlijke zaken samen te werken. In feite bestond de bijdrage van de standen echter slechts uit het inwilligen van → beden.
De colleges vertegenwoordigden aanvankelijk vooral hun eigen stand; later het gewest. Het ontstaan van de Staten is in elk Nederlands gewest verschillend geweest. In de meeste gewesten bestond de Statenvergadering uit vertegenwoordigers van ridderschap en steden; in enkele gewesten waren ook de geestelijken vertegenwoordigd. In de opstand tegen Spanje (→ Tachtigjarige Oorlog) en later in de Noordnederlandse Republiek speelden de Staten een belangrijke rol; zij vormden de soevereine hoge overheid van een gewest. De → Bataafse Republiek maakte hieraan in de Noordelijke Nederlanden een einde (1795). In de Zuidelijke Nederlanden werden de Statenvergaderingen in 1794 door de Fransen opgeheven.
