Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Brabantse hertogen

betekenis & definitie

Brabantse hertogen streefden met name naar het bezit van de belangrijke handelswegen van Keulen naar Brugge die door het tegenwoordige Nederlands- en Belgisch Limburg liepen. De hertogen probeerden hun bezit om die reden in oostwaartse richting uit te breiden.

Hierin werden ze gedwarsboomd door de prins-bisschop van Luik, die plannen in dezelfde richting had. In 1204 wist de hertog van Brabant zich meester te maken van de stad Maastricht. De overwinning in de Slag bij ─Woeringen (1288) stelde hun belangen in de Landen van ─Overmaas veilig (─Jan I). In 1364 kocht de Brabantse hertog de Landen van Valkenburg en 's-Hertogenrade en voegde ze bij zijn bezit. Vanaf 1356, het jaar waarin de ─Blijde inkomste werd afgedwongen, liep het aanzien van Brabant sterk terug. De penetratie van de Bourgondische hertogen begon in dit gebied doordat ─Filips de Stoute de erfrechten op Brabant ontving uit handen van de kinderloze ─Johanna van Brabant. In 1430 werd Brabant definitief ingelijfd bij het Bourgondische Rijk door ─Filips de Goede en het zou later deel uitmaken van het Habsburgse Rijk. In de ─Westfaalse Vrede (1648) waarin de onafhankelijkheid van de Nederlanden werd bevestigd, werd bepaald dat Brabant zou worden gesplitst in een noordelijk- en zuidelijk deel. Het noordelijk deel, dat tijdens de ─Tachtigjarige Oorlog in Staatse handen was overgegaan, werd als Staats-Brabant bij de Noordnederlandse Republiek ingelijfd als zogenaamd ─Generaliteitsland. Het zuidelijk deel bleef bij Spanje als Spaans-Brabant. In Belgisch Brabant leidden de hervormingen van de Oostenrijkse keizer ─Jozef II tot de ─Brabantse Omwenteling, gevolgd door de Franse bezetting (1795-1813) (─Bourgondië; ─Habsburgse Huis).

< >