Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Arkel

betekenis & definitie

Arkel, middeleeuws geslacht dat regeerde over een gebied bestaande uit een complex heerlijkheden van de Merwede tot over de Lek, met als voornaamste stad Gorinchem. De Arkels waren vanwege hun uitgestrekt bezit leenplichtig aan de graaf van Holland, aan de hertogen van Gelre en Brabant en aan de bisschop van Utrecht.

Eeuwenlang konden de Arkels een machtige positie innemen, doordat de macht van de leenheren in hun gebied niet duidelijk was. In 1433 werd de → heerlijkheid Arkel door Elisabeth van Görlitz aan → Filips de Goede afgestaan. In 1467 werd de heerlijkheid voorgoed met Holland verenigd. Een belangrijke vertegenwoordiger uit dit geslacht is:

Jan V, (+augustus 1428 Leerdam); hij huwde Johanna van Gulik. Jan bezat in het rivierengebied een semi-autonoom territorium tussen Gelre en Holland. Hij lokte in 1401 een oorlog met → Albrecht van Beieren uit door zijn trouw aan de graaf op te zeggen. De dreiging die van de Hollandse macht uitging werd groot toen Willem, de zoon van Jan V, zijn kinderloze oom in Gelre zou opvolgen. De Arkelse Oorlog werd in het voordeel van Albrecht beslist. In 1405 rekende Willem VI, inmiddels graaf van Holland, definitief met Jan V af, in een oorlog die tot 1412 zou duren en met de Vrede van Wijk bij Duurstede werd beëindigd.

< >