ŭi, ĭtum (2), en mĕrĕor, ĭtus sum, ēri
I. verdienen = verwerven, non amplius duodecim aeris, Cic., nardo vina, inruilen, Hor., vand. quid mereas (merearis) of mereri velis, ut etc,, wat neemt gij ervoor enz., Cic., en poët. (van zaken) opbrengen, hic meret aera liber Sosiis, Hor.; overdr., verwerven, verkrijgen, nullam gratiam hoc bello, Liv. | (soldij) verdienen, vand. = krijgsdienst verrichten, als soldaat dienen, stipendia, Cic., m. triplex, driedubbele soldij ontvangen, Liv., sub alqo imperatore (consule), Liv., alqo imperante of imperatore, Caes., Liv., equo of (van meer eten een) equis, te paard, Cic., Liv., pedibus, Liv.
II. a. verdienen = zich een recht-, een aanspraak (op iets) verwerven, (op iets) aanspraak kunnen maken, zich (iets) waardig maken, en wel in goede zin: praemia, Caes., laudem, Caes., meruisse, ut etc., Cic., absol., si mereor, Planc. bij Cic.; in slechte zin = (straf enz.) verdienen, belopen, zich op de hals halen, odium, Caes., quando gravius mereretur, hardere straf verdiende, Tac., nec meruerant Graeci, cur diriperentur, Liv., absoL, Ov.; Part., merens, verdienende, in goede zin = waardig, in slechte zin = schuldig, Sall., meritus, actief = verdiend hebbende, waardig, Verg., passief = verdiend, billijk, rechtvaardig, rechtmatig, Cic. | overdr., iets doen, wat recht geeft op beloning of straf, en wel in goede zin: saepe meritam quod vellem scio, zij heeft dikwijls gedaan, wat mij behaagde, Ter.; in slechte zin: quid mali meruisset, Tac., scelus tantum, Verg., quid hic ineruit, ut iuvenes amitteret filios? Vell.
b. praegn., zich verdienstelijk maken (in slechte zin) zich verkeerd gedragen ten opzichte van iets, bene (optime), male (pessime) de alqo of de alqa re, Cic., en absol., bene merens, die zich verdienstelijk maakt, Auct. bell. Afr.
