XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

Hugo Distler

betekenis & definitie

Hugo Distler (Neurenberg 1908-Berlijn 1942) was een Duitse organist en componist van o.a. gevoelige en intense koormuziek. Hij greep terug op de periode vóór de Barok en schiep met oude middelen een nieuwe taal. Zijn ritmische en harmonische vrijheden waren geënt op de uitbeelding van de tekst; in dit opzicht was Schütz zijn grote voorbeeld.

Distler kwam uit een eenvoudig milieu, maar ging naar het gymnasium in Neurenberg en vervolgens naar het conservatorium in Leipzig. Daar kwam hij via zijn orgelleraar in contact met de 'Orgelbeweging' waarin de orgelmuziek van de Barok en pre-Barok opnieuw werd ontdekt. In deze kring kreeg de religieuze Distler belangrijke impulsen. Na zijn studie werd hij aangesteld aan de Jakobikerk in Lübeck als organist en dirigent van het kerkkoor; hier ontstond veel van zijn kerkelijke koormuziek, zoals de motettencyclus Der Jahrkreis (1932-33). Tegelijkertijd gaf hij les aan de school voor kerkmuziek in Berlijn. De vrije, dissonante taal van zijn composities werd verketterd door de nazi's, die vanaf 1933 aan de macht waren. Hierop besloot Distler om een minder opvallende baan aan te nemen aan het conservatorium in Stuttgart. Daar gaf hij met het studentenkoor onder grote bijval een uitvoering van zijn Mörike-koorliederen (1938-39). In 1940 keerde hij terug naar Berlijn als leraar aan het conservatorium. Weer belandde hij in de 'vuurlinie': zijn werk kreeg het stempel van 'entartete Musik'. Distler was niet bestand tegen de om zich heen grijpende discriminatie, agressie en constante oorlogsdreiging; voor vluchten was het inmiddels te laat geworden. Op zijn vierendertigste maakte hij een eind aan zijn leven.

Oeuvre
Religieuze koormuziek, o.a. vele motetten; wereldlijke koormuziek, o.a. op teksten van Mörike; orgelmuziek; kamermuziek voor diverse bezettingen.

< >