XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 15-03-2017

Gregoriaans

betekenis & definitie

Gregoriaans is de verzamelnaam voor éénstemmige kerkmelodieën in de rooms-katholieke liturgie, in de eerste eeuwen van het christendom ontstaan als orale traditie en geassocieerd met paus Gregorius de Grote.

De eerste overgeleverde handschriften stammen uit de 9e eeuw. Daarin worden Latijnse liturgische teksten voorzien van 'neumen', een soort intonatietekens die voor alle lettergrepen aangeven hoe ze gezongen moeten worden. Deze neumen geven echter nog geen exacte toonhoogte weer. Dit gebeurde pas in de 11e eeuw, toen de vierlijnige noten balk werd geïntroduceerd. Daarmee werd tevens de basis gelegd voor de moderne muzieknotatie . Het begrip'cantus gregorianus' duikt voor het eerst op in de 9e eeuw en verwijst naar Gregorius de Grote, paus van 590 tot 604. Deze heilige zou de melodieën hebben verzameld en herzien, maar musicologen betwijfelen of de melodieën die vanaf de 9e eeuw zijn opgeschreven wel echt uit Gregorius' tijd komen. Ook in onze tijd zijn gregoriaanse gezangen in katholieke kerken nog regelmatig te horen. Meestal worden ze gezongen door een mannenkoor, maar tegenwoordig bestaan er ook gregoriaanse vrouwenkoren.

< >