toestel voor het aanwenden van zuivere zuurstof ter bescherming in den gasoorlog en voor geneeskundige of technologische doeleinden.
Bij de ➝ gasbescherming vindt het zuurstoftoestel toepassing in gevallen waarin ➝ gasmaskers niet afdoende zijn, nl. bij verblijf in zéér hooge gasconcentraties of in een gas, waartegen een gasmasker geen bescherming biedt. In tegenstelling met een gasmasker, dat de met gas bezwangerde buitenlucht filtreert, sluit een z. den gebruiker geheel van de buitenlucht af en levert het hem zelf de voor de ademhaling benoodigde zuurstof.
Een z. bestaat in den regel uit een gelaatstuk (➝ Gasmasker), dat door middel van een of twee slangen is verbonden aan een op het lichaam (bijv. op den rug) bevestigde kast. Hierin bevinden zich een cylinder met samengeperste zuurstof, veelal een gummi-ademzak en een kalipatroon. De in den cylinder onder hoogen druk (bijv. 160 at) staande zuurstof stroomt uit den cylinder langzaam in den ademzak en krijgt hierin een veel geringere spanning, zoodat zij kan worden ingeademd. De uitgeademde lucht wordt naar de (met kaliumhydroxyde gevulde) kalipatroon gevoerd, hierin van koolzuur gezuiverd en vervolgens weer naar den ademzak geleid, waarna zij wederom kan worden ingeademd.
Ter bescherming tegen strijdgassen van den soldaat te velde en van de burgerbevolking bij gasbombardementen zijn z. weinig doelmatig en zijn gasmaskers afdoende.
Fiévez.
Voor het gebruik bij reddingswerk in de mijnen zie ➝ Reddingswezen. Verder wordt het z. gebruikt ingeval van gevaarlijke of zuurstofarme samenstelling van de atmosfeer (bij brand; op groote hoogte) en bij duikerswerk.