Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Zrinyi

betekenis & definitie

1° Nicolaas (Miklós) I,

graaf, stadhouder van Kroatië, slotvoogd van Szigetvar; overgrootvader van 2°. * 1508, ✝ 1566.

Na een lang beleg, door sultan Soleiman II en na diens geheim gehouden dood door Mohammed Sokolovitsj geleid, deed hij met alle manschappen een uitval, waarbij hij met al zijn getrouwen sneuvelde. Dit werd bezongen door een afstammeling van denzelfden naam:



Nicolaas (Miklos) II, graaf, Hong. schrijver; een afstammeling van 1°.* 1620, ✝ 1664.

Hij genoot een zorgvuldige opvoeding, waarop na zijn vaders dood kard. Petrus Pazmany toezicht hield, die hem op Hongaarsche en Duitsche Jezuïetencolleges liet studeeren, en maakte na de beëindiging der studies een reis door Italië. Hier leerde hij de volheid van de Italiaansche Renaissance kennen, waarvan de invloed in het strijdende Hongarije zich nauwelijks had doen gelden.

Vooral Tasso’s „Jerusalem verwoest” had op zijn later werk grooten invloed naast de Aeneis van Vergilius.

In 1651 verscheen: Az adriai tengemek syrenaia (= de syrene van de Adriatische zee), waarin opgenomen Szigeti veszedelem (= ramp van Sziget), vaak Zrinyias genoemd, waarin de heldendaden van zijn voorvader in 15 zangen werden bezongen. Vurig Katholiek en heftig patriot betoont Z. zich ook in dit werk, het beste, dat, de Hongaarsche Renaissance heeft voortgebracht. Zijn lyriek behoort ook tot het beste van zijn tijd. In Idyllen en elegieën bezingt hij liefde (tot Viola) en leed. Als prozaïst is hij belangrijk door de verzorging van zijn politieke en godsdienstige geschriften, waarvan het voornaamste is: A török áfium ellen való orvosság (= geneesmiddel tegen het Turksche opium).

Lit.: Pintér Jenö, Magyar Irodalomtörténete (Boedapest 1924).

Sivirsky.

< >