Stad in de prov. West-Vlaanderen. Opp. 2223 ha; ca. 7500 inw. (Kath.). Belangrijke landbouwmarkt; suikerindustrie.
Bissch. college; hospitaal; moederhuis van de Zusters Annunciaden. V. bezit merkwaardige oude gebouwen: de Sint-Walburgiskerk, waarvan het vroeg-Gotische hooge koor dagteekent uit de 13e en 14e e.; het schip van de kerk werd slechts gedeeltelijk in 1900 voltrokken. De Sint-Niklaaskerk (15e e.) is een specimen van een West-Vlaamsche hallekerk. Enkele Renaissance-gebouwen: het Nieuwe Landhuis (1612), nu Gerechtshof, met Gotisch belfort van 1624; het stadhuis (1596), een typisch voorbeeld van Vlaamsche Renaissance; de Vleeschhalle (1615), nu schouwburg.
Verder oude woonhuizen: het Spaansche Paviljoen (15e en 16e e.), het gasthof de „Nobele Rose” (1575) e.a.De beroemde jaarlijksche boetprocessie op den laatsten Zondag van Juli ontstond in de 17e eeuw.
Lit.: L. Plettinck, Furnes illustré (1902). Hennus.
De geschiedenis van V. schijnt op te klimmen tot de 9e eeuw en V. schijnt het bestaan te danken te hebben aan een versterkingswerk of burg uit den benarden tijd der Noormannen. Van in de 10e eeuw schijnt de plaats de zetel van een „ambacht” (Veurnambacht) of officium, dat den heer van het Comitatus Flandrensis (Boudewijn II) onderhoorig is. Weldra heet het een kasteelnij en blijkt het geheel het grondgebied te beslaan tusschen de zee en den IJzer. Een Benedictijner klooster heeft er zich neergezet, en er vanwege den vorst, op het einde der 9e eeuw, relikwieën van St. ➝ Walburgis (die tot patrones van Frankrijk werd uitgeroepen) ter beveiling der plaats bekomen. Dit Benedictijner klooster werd in de 12e eeuw veranderd in een seculier kapittel. In de 13e eeuw krijgt het ambacht zijn keure.
Opstand in 1328 (➝ Zannekin). Beeldstormerij in 1566 en 1578. Door Farnese herwonnen 1583. Ingenomen door Turenne 1662, 1667, bezet door Luxembourg in 1690. Krijgt een Hollandsch Barrière-garnizoen 1716 (➝ Barrière-tractaat). Bezet door de Franschen 1745. Tijdens den Wereldoorlog zetel van het Belgisch hoofdkwartier. Prims.