Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-11-2019

Verkenners

betekenis & definitie

1° de Katholieke vereeniging in Nederland, aangesloten bij de Ned. padvinders, die zich ten doel stelt mede te werken aan de opvoeding van de Kath. mannelijke Ned. jeugd door de verkennersbeweging van Baden Powell. De Kath. verkennersbeweging is bijna tegelijkertijd begonnen te Breda en Utrecht. In 1926/7 werden in Breda bijeenkomsten gehouden van jongens onder leiding van W. Froger, die van directeur Frencken de opdracht had den Eucharistischen Kruistocht onder de jongens ter hand te nemen.

De godsdienstige besprekingen werden vermengd met buitenspel, en de bijeenkomsten kregen weldra het karakter van een verkennerstroep.In 1927 hield dr. Oomen, leeraar aan het Bonifatiuslyceum te Utrecht, een zwerftocht met een aantal leerlingen op Corsica. Door aanraking met de Scouts de France werden hun reeds levende aspiraties voor de padvindersbeweging zeer gesterkt.

Door persoonlijke omstandigheden kwam Froger naar Utrecht en werd weldra de leider van de Utrechtsche groepeering. Zoo ontstond de verkennersbeweging als een jongerenbeweging bezield met de idealen van den Eucharistischen Kruistocht en de meer sociaal-cultureel gerichte Utrechtsche jongeren. De beweging sloeg in. Op 23 April 1928 vierden de zes eerste katholieke voortrekkers hun Sint Jorisdag in Utrecht. Toen officieel de vereeniging „De Katholieke Verkenners” werd opgericht (12 Febr. 1930) telde zij reeds 1928 leden. Dit getal was in 1935 gestegen tot 9568, eind 1937: 12178, met instructeurs en vaste medewerkers: 14378.

De verhouding met de Ned.➝ padvinders was ais van een zelfstandig onderdeel. De Katholieken hadden hun eigen hoofdkwartierscommissaris in het hoofdbestuur van de N.P.Y. en deze vormde den schakel, waardoor de K. V. bij de N.P.Y. was aangesloten. Na het aftreden van hoofdverkenner J. J. Rambonnet en het optreden van prins Bernhard als kon. commissaris is een nieuwe grondslag van samenwerking tot stand gekomen, die meer in overeenstemming was met den groei der Kath. verkenners en de daardoor in den loop der jaren veranderde omstandigheden.

De Kath. verkenners blijven „aangesloten bij de N.P.V.” om in het bewustzijn van de nationale eenheid mede te werken aan het welzijn van het Ned. volk. Om dit te kunnen volgens eigen geloofsovertuiging blijft een afzonderlijke vereeniging bestaan, die op gelijken voet samenwerkt met de N.P.V. onder een eigen hoofdcommissaris. De schakel is nu een Nationale Padvindersraad, waarvan de leiding rechtens toekomt aan prins Bernhard der Nederlanden en waarin de Katholieken 3 van de 7 plaatsen bezetten.

De Kath. verkenners hebben een zeer sterken invloed gehad op de heele Kath. jeugdbeweging. Zoowel K.J.V. als Jonge Werkman, K.J.M., Jonge Wacht en Kruisvaart hebben hun werkwijze zien ontstaan door het contact met het verkennen.

De Kath. verkenners hebben zelf sterk den invloed ondergaan van de Scouts de France en de Vlaamsche verkenners. Deze hadden het werk van Baden Powell, dat „al doende” was ontstaan, meer philosophisch doorzien en sterker gesystematiseerd. Zij hebben vooral aangetoond, hoe de godsdienst krachtens het wezen van het verkennen zelf aan de methode ten grondslag ligt. Zij hebben de taak van den leider zeer verdiept, de verhouding van priester en leek omschreven zooals het later in de Kath. Actie zou geschieden. Het internationaal contact is dan ook zeer invloedrijk en gaf op de Jamboree te Vogelenzang (1937) aanleiding tot het vormen van een Centre Catholique d’information Scoute, met als voorloopigen zetel Den Haag.

Periodieken: De Katholieke Verkennersleider (leidersblad), Christus Lux (aalmoezeniersblad), Voortgang (voortrekkersblad), Goudland (jongensblad), Van het I. H. K. (Interdioc. Hoofdkw.) (voor commissarissen), Bulletin du C.C.I.S. (Centre Cath. Int. Scouts) (buitenlandsch contact).

Ramselaar.

Voor de v. in België, zie ➝ Padvinder.

2° De term verkenner heeft binnen de organisatie der Kath. v. zoowel als van de Ned. padvinders ook nog een speciale beteekenis. Het is de naam van die leden der verkennersbeweging, die de middengroep, tevens de talrijkste groep, vormen. Zij zijn ca. 11-17 jaar oud. Leus: „Weest Paraat”. Leden van de verkennersbeweging beneden dien leeftijd, van ca. 7-11 jaar, heeten welpen; leus: „Doe je best”. Van ca. 17-25 jaar oud zijn de voortrekkers; leus: „Dient”.

< >