of altazimuth, een instrument om hoogte en azimuth van een ster te meten. De kijker kan daartoe om een verticale en een horizontale as bewogen worden, welke assen beide van cirkels met schaalverdeeling voorzien zijn. Omdat bij waarnemingen in de buurt van het zenith het oculair recht naar beneden is gericht en dus de waarnemer dan in een ongemakkelijke houding zou komen, wordt meestal de gebroken kijker gebruikt: het licht wordt door een prisma in de horizontale as geworpen, aan welks einde het oculair zit. Is de verticale cirkel minder nauwkeurig verdeeld, en dient het instrument hoofdzakelijk voor meting van azimuth, dan heet het ➝ theodoliet.
P. Bruna.