(Gr. topos = plaats; graphein =beschrijven), naam van een kaart, welke zooveel mogelijk (d.w.z. rekening houdend met de schaal) alle details in het voorgestelde terrein weergeeft. In Nederland bestaat de t. k. in 3 schalen: 1 : 25 000, 1 : 50 000 en 1 : 200 000.
Sinds 1932 bestaan twee soorten :
a) die in Bonne-projectie (→ Bonne) met als centraal punt het snijpunt van de meridiaan over den Westertoren van Amsterdam met de parallel van 51°30'N. (een fictief punt nabij Chaam, dat destijds het centrum was van de Vereenigde Nederlanden);
b) die in → stereographische projectie, met als centraal punt den Lieve-Vrouwetoren te Amersfoort, zoodat thans het kaartcentrum ong. met het Ned. gebiedscentrum overeenkomt. Grondslag voor beide soorten kaarten is een triangulatie, voor het eerst uitgevoerd door luit.-gen. baron van Kraijenhoff. Diens uitkomsten zijn later uitgebreid en verbeterd onder toezicht van de Rijkscommissie voor Graadmoting en Waterpassing (zgn. Rijksdriehoeksmeting).
De kaart sub a) is afgeleid van de kadastrale plans. Verkenning en hoogtemeting dezer kaarten geschiedde door de „Militaire Verkenningen”, thans “Opnemingsdienst” geheeten. De kaart sub b) berust op → luchtphotogrammetrie. Het te kaarteeren gebied wordt daartoe zoo goed mogelijk loodrecht van uit de lucht in opnameseries gephotographeerd, zoodanig, dat de beelden stereoscopisch uitgelezen kunnen worden. Omdat de luchtphoto’s niet zuiver verticaal opgenomen kunnen worden en dus het terrein verteekend weergeven, moeten zij onthoekt worden (→ Onthoeking). Van de onthoekte foto’s, gebracht op de gewenschte schaal, wordt de kaart daarna overgenomen.
Deze methode geeft een véél nauwkeuriger resultaat, dan bij de afleiding uit kadasterplans verkregen kan worden. Nadere verkenning en hoogtemeting geschiedt eveneens door den Opnemingsdienst.
v. Leeuwen.
De in België meest gebruikelijke en door het Milit. Kaarteninstituut uitgegeven topographische kaarten zijn op schaal van 1 : 20 000, 1 : 40 000, 1 : 100 000 en 1 : 200 000. De drie laatste zijn afgeleid van de kaart op schaal van 1 : 20 000 door middel van photographische reductie en uitgewerkt in topogravure. De minuut van de kaart van België berust op de Bonne-projectie met als oorsprong-parallel 60°24' (56°N. loopend nagenoeg door het midden van het rijk) en als oorsprong-meridiaan dien van het oud observatorium van Brussel. Ze werd uitgevoerd volgens de triangulatie-methode. Thans gebruikt het Milit. Kaarteninstituut een anderen grondslag, nl.: de ellipsoïde van Hayford en het projectie-systeem van Lambert met twee fundamenteele parallellen.
V.Coppenolle.