Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-10-2019

Stuipen

betekenis & definitie

of convulsies, aanvallen van bewusteloosheid, die gepaard gaan met schok- of stijfkrampen. S. wijzen op een verhoogde prikkelbaarheid der hersenen en berusten gewoonlijk op een blijvend of tijdelijk hersenletsel. Bij volwassenen noemt men deze s. gemeenlijk toevallen; bij zuigelingen en kleine kinderen spreekt men beter van s. De echte kinderstuipen moeten niet verward worden met zgn. „groeistuipjes”, d.w.z. reflectorische trekkingen in afzonderlijke spieren, bijv. van gelaat of hand.

De echte s. berusten óf op een ziekteproces in de hersenen, bijv. op een bacterieele of toxische hersenontsteking, welke zelfstandig of als gevolg van een andere acute kinderziekte optreedt, óf wel zij worden reflectorisch opgewekt, bijv. bij het doorkomen der tanden, bij ingewandsstoringen, bij het begin van een koortsend proces, bij het oploopen der koorts.Juist bij kleine kinderen onder ongeveer het 3e jaar zijn de hersendeelen gedeeltelijk nog niet van merg voorzien en is de „aptitude convulsive” = „Krämpfbereitschaft” dientengevolge normaliter zeer hoog, zoodat de hersenen op lichtere schadelijkheden gemakkelijker dan bij volwassenen met krampen reageeren. Niettemin ziet men maar al te vaak nog uit deze voor onschuldig gehouden „Gelegenheitskrämpfe” der kinderen na 10 à 20 jaar een echte epilepsie ontstaan (zie: Klessens, Over s. als eerste uiting van Vallende Ziekte, in: Maandschr. v. Kindergeneeskunde, III 1934, blz. 307). De bij ➝ tetanie en → spasmophilie voorkomende spierkrampen hebben evenmin als de lichte aanvalletjes van bewusteloosheid bij lachen en huilen (huil-s.) iets met echte s. gemeen.

< >