Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Spiegelsextant

betekenis & definitie

Optisch instrument (uitgevoerd door Hadley in 1731), in beginsel bestaande uit een cirkelsector van 60° (sextant). Loodrecht op het vlak van dezen sector zijn twee vlakke spiegels geplaatst, nl.

S, in het middelpunt M van den sector en draaibaar om een as door M, loodrecht op het vlak van den sector, en S', niet draaibaar, evenwijdig aan het diaphragma O, waar bet oog van den waarnemer zich bevindt. Van den laatsten spiegel is de bovenste helft doorzichtig.

Als de aan S bevestigde arm op 0° staat, zijn beide spiegels evenwijdig.Wil men nu bijv. den hoek tusschen twee sterren bepalen, dan houdt men de s. zoo, dat een der sterren A door het doorzichtige deel van S' gezien wordt en draait S tot de andere ster B via het spiegelende deel van S' gezien wordt (zie fig.). Het aantal graden, dat de arm gedraaid is, geeft de helft van den hoekafstand der sterren.

De s., die gewoonlijk in metaal wordt uitgevoerd en bij O van een kijker voorzien is, is een gemakkelijk hulpmiddel voor hoekmeting, dat geen vaste opstelling behoeft (nauwkeurigheid der metingen circa ½ minuut). De s. vindt vooral bij de scheepvaart toepassing. Rekveld.

< >