Ook genaamd: acidum nitricum, aqua acuta, aqua fortis, aqua dissolutiva, aqua prima, sterk water; chemische verbinding van de formule HNO3. In volkomen watervrijen toestand zeer onbestendig, uiteen vallend in NO2, zuurstof en water; wordt gewoonlijk verhandeld als zeer geconcentreerd (rookend) zuur van 96% en 1,52 soortelijk gewicht en als geconcentreerd zuur van 64% en 1,4 s.g.
Het wordt verkregen door distillatie van natriumnitraat (Chili-salpeter) met zwavelzuur, door verbranden van ammoniak over platina als katalysator en bij de luchtverbranding (→Stikstof, binding der). Bij deze twee laatste processen ontstaan →nitreuze dampen, welke verder tot s. verwerkt worden.
S. wordt gebruikt in het laboratorium, in het looden-kamer-proces, voor het cauterizeeren van wonden en (gemengd met zwavelzuur) voor het →nitreeren. Het wordt verder omgezet tot nitraten, inzonderheid tot die van calcium en van ammonium. Zernike.