(psychol.) bestaat daarin, dat een periphere prikkel zonder contrôle van het bewustzijn mechanisch een uniforme spier- of klierreactie te weeg brengt, bijv. een stofje in het oog veroorzaakt knipperen en traanafscheiding, voedsel in den maag prikkelt tot afscheiding van maagsap. De r. is (in tegenstelling met spontane bewegingen) karakteristiek aan een bepaalden prikkel gebonden, duurt even lang, is bij gelijke toestanden altijd gelijk, ondergaat door herhaling geen verbetering.
Al worden de r. niet door het bewustzijn gecontroleerd of geleid, dit sluit niet uit, dat ze er door begeleid kunnen worden; bij de verschillende soorten r. kan men een geleidelijke toeneming van den invloed van het bewustzijn constateeren. Bij de zuiver physiologische reacties is het bewustzijn ofwel geheel uitgeschakeld, zooals bij den pupilreflex, ofwel enkel point de départ, zooals in het geval van speekselafscheiding op het zien van voedsel.
Bij de „sensationreflexes”, zooals hoesten, niezen, gapen, is eenige controle van het bewustzijn reeds mogelijk.Deze laatste vormen volgens Mc Dougall den overgang naar de instincten, die door meerderen (Watson, Thorndike), hoewel ten onrechte, als samengestelde r. opgevat worden. Associatiereflexen heeft men, wanneer aan een bewusten prikkel door associatie een beweging verbonden wordt, bijv. wanneer een persoon begint te gapen, als hij het een ander ziet doen. Verworven r. veronderstellen voorafgaande, met vol bewustzijn uitgevoerde, reacties, die daarna door oefening automatisch worden: pianospelen, machineschrijven. Een bijz. vorm van verworven r. zijn de ➝voorwaardelijke r.
Wetten: om een reflexreactie te voorschijn te roepen, moet de prikkel een bepaalde drempelwaarde overschrijden; de reflexwerking hangt af van de prikkelbaarheid der centra, zij kan bijv. door strychnine, nicotine, caffeïne verhoogd worden.
De beteekenis der r. ligt hierin, dat alle hoogere bewegingssoorten van het individu zich uit hen ontwikkelen. v.d. Veldt.