(= levende bron), typisch voorbeeld van Kath. Duitsche ➝ jeugdbeweging.
Deze begon in 1900 met de Wandervögel in Berlijn onder Karl Fischer. Als „beweging” is ze nu practisch voorbij, ook door de belemmeringen van het nazi-regime.
Het was een „einmalig” verschijnsel, een hevige, spontane reactie van jonge menschen, die de ineenstorting van de burgerlijk-liberale West-Europ. maatschappij in zich beleefden en in een eigen opbouw van hun leven de overwinning op dien chaos hebben gezocht. De eerste phase was vlucht: vlucht uit de stad naar het land, uit het bereik van huis en school naar eigen romantisch jeugdrijk.
De tweede phase opstandigheid tegen de heerschende opvattingen, toen zij die meer gingen ontleden: tegen den kuddegeest, tegen de onbeduidendheid der confectie-beschaving, tegen de oneerlijkheid van correcte omgangsvormen bij incorrecte gedachten, tegen het louter intellectueele van het onderwijs. Daaruit werd de wil geboren naar een nieuw en beter menschentype.
Men zocht allereerst vernieuwing op eigen jeugdgebied: in zijn ontspanning (volkslied, reidans, oude muziek, leekespel, zwerftochten in de natuur); in kleeding, woning en omgangsvormen (natuurlijkheid, waarheidsliefde, eenvoud, geheelonthouding van alcohol en nicotine, wijze van feestvieren, jeugdherbergen); in een nieuwen gemeenschapsgeest (leidersbeginsel). Met het ouder worden der beweging zocht men ook vernieuwing van het beroepsen gezinsleven en het politieke leven.
Dit laatste bracht echter een sterke scheiding der geesten teweeg.Het streven naar geestelijke vernieuwing moest onder de Kath. jeugd bijzonder weerklank vinden; deze voegde er ook waardevolle elementen aan toe (godsdienstige verdieping, liturgische beweging) en gaf het streven in haar kringen den eigen Kath. grondslag. De belangrijkste Katholieke jeugdbeweging was Quickborn. Begonnen in Neisse 24 April 1910 als „Abstinenz-Zirkel” aan het gymnasium onder leiding van dr. B. Strehler. Weldra uitgegroeid tot streven naar algemeene levenshemieuwing en onder den oorlog verbreid over heel Duitschland.
Als leider trad spoedig Romano ➝ Guardini toe, die ook de verantwoordelijke leider werd tegenover het Duitsche episcopaat. In 1919 werd burg Rothenfels am Main het geestelijk middelpunt. Van 1919-’24 werden daar groote jaarlijksche „Tagungen” gehouden (tot 1500 deelnemers), nadien organiseerde men er vsch. „werkweken”. Jongens- en meisjesgroepen werken afzonderlijk. Groote bijeenkomsten zijn gemeenschappelijk. Aantal leden in 1933: 7000.
De werkende jeugd vormde „Jungborn”; de studenten „Hochland”, die in los verband tot Quickborn staan. Sinds 1933 is dr. B. Strehler weer leider.
Lit.: Romano Guardini, Q. Tatsachen und Grundsätze (21922); B. Strehler, Aus dein Werden u. Leben Q.’s (1927). Hesseling.