Hoofdstad van Brandenburg (IX 576 E2), gelegen ten Z.W. van Berlijn aan de Havel op een der eilandjes van de Havelmeren; ca. 79 000 inw. (7,2 % Kath.). P. is de vroegere Duitsche residentie. Men vindt er zeer vele schoone bouwwerken (zie onder).
Als industrieplaats heeft Potsdam niet veel te beteekenen. Wel vindt men vsch. wetenschappelijke instituten.
Bekend zijn het Meterologisch en Geodetisch Instituut en het astrophysisch observatorium (zie onder).Verder zijn er talrijke opleidingsscholen voor de diverse functies in het Derde Rijk en de N.S.D.A.P. v. Wijk Het astrophysisch observatorium, in 1874 opgericht (eerste directeur H. C. Vogel) is een der best geoutilleerde sterrenwachten; het bezit o.a. een dubbelen refractor (photogr. en visueel) van 80 en 50 cm opening. De hier uitgevoerde Potsdamer Photometrische Durchmusterung (Müller en Kempf; gepubliceerd 1907) omvat helderheidsmetingen van alle Noordelijke sterren helderder dan de magnitude 7,5. Reesinck.
Potsdam beleefde zijn bloei als residentie van Frederik Willem I en Frederik II, dus in de periode van de Barok en het Klassicisme. De bekendste monumenten zijn: de Hof- en Garnizoenskerk (1730, architect Ph. Gerlach), de Fransche kerk (1752), de Vredeskerk (1843), de St. Nikolaï (1830, arch. Schinkel e.a.), het Slot (vnl. Knobelsdorff, 1748), het Raadhuis (1753), het militaire Weeshuis (1771, Gontard), de Schouwburg (1795) en vele monumentale woonhuizen met een Hollandsch (Holländisches Viertel, 1737) of Ital. karakter.
Ten W. van Potsdam ligt het bekende Park Sanssouci (laat-Barok) met het Slot (Knobelsdorff), het Neues Palais (1769) en vele andere monumenten. Modern is de ➝ Einsteintoren van Mendelsohn. v. Embden.