Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Pole

betekenis & definitie

1° Margaretha, Zalige, martelares, gravin van Salesbury; moeder van 2°. * 14 Aug. 1473 bij Bath, † (onthoofd) 27 Mei 1541 te Londen. Zij was broederskind van koning Eduard IV van Engeland; haar man, Richard P., een neef van Hendrik VIII.

Deze laatste wreekte den tegenstand, door kard. Pole tegen zijn schismatieke plannen geboden, op de moeder; zij werd zonder bewijs of verhoor veroordeeld en onthoofd, een der edelste slachtoffers van den tiran.

Zaligverklaard in 1886. Feestdag 28 Mei.Lit.: Spillmann, Die Engl. Martyrer unter Heinr. VIII (1887); Holweck, Biogr. Dict. of the Saints (1924).

2° Reginaldus, kardinaal en pauselijk legaat voor Engeland; zoon van 1°. * 3 Maart 1500 te Stourton Castle (Staffordshire), † 17 Nov. 1558 te Lambeth. Zijn verwantschap met het kon. huis mengde hem spoedig in de kwestie der echtscheiding van Hendrik VIII. Achtte ook P. in den beginne paus Julius’ dispensatie ontoereikend, beter voorgelicht werd hij een felle tegenstander van Hendrik’s plannen, zooals blijkt uit zijn geschrift Pro ecclesiasticae unitatis defensione (1536). Hij verbleef nu verder op het vasteland en nam 1542-’46 als kardinaal, ofschoon nog geen priester, deel aan het Concilie van Trente. Na de troonsbestijging van Maria de Katholieke keerde hij als pauselijk legaat (sinds 1553) en aartsbiss. van Canterbury (sinds 1555) naar Engeland terug. Zijn priester- en bisschopswijding volgde in 1557. Hij werkte zegenrijk voor de hereeniging van de Kerk van Engeland met Rome. De oorlog van Rome met Philips II van Spanje, met wien Maria de Kath. gehuwd was, bracht hem echter in een moeilijke positie, zoodat de beschuldiging van ketterij door ➝ Paulus IV, die ook als kardinaal nooit een vriend van P. was geweest, maar al te gretig werd aanvaard. De paus verklaarde hem vervallen van zijn waardigheid en ontbood hem naar Rome, maar Maria hield de betreffende breven achter. P. stierf, voordat het proces bij de inquisitie was ingeleid. Onder zijn vrienden telde hij de invloedrijkste Humanisten.

Lit.: Uitgave v. zijn brieven door Quirini (5 dln. 1744-’57); Zimmermann, Kard. P., sein Leben und seine Schriften (1893); Beron en Barennes, Un prince anglais cardinal-légat au XVIe siècle, R. P. (1921); P. Gasquet, Card. P. and his early friends (1927). Wachters.

< >