(Nederland), werk, dat buiten den normalen werktijd wordt verricht, doch alleen op werkdagen. Bij werk op Zon- en Feestdagen, alsmede in de nachturen (tusschen 22 en 6 uur) is er sprake resp. van Zondags- en nachtarbeid. Deze onderscheiding berust op de veelal gebruikelijke, doch uiteenloopende extra belooning voor o., nachten Zondagsarbeid, varieerend resp. van 10 tot 25, van 25 tot 50 en van 50 tot 100 % van het geldende tijdloon. In de op 1 Juni 1936 in Ned. geldende collectieve arbeidsovereenkomsten waren deze extra loonpercentages geregeld voor 195 438 van de 252 312 betrokken werknemers.
Voor 56 874 van hen was daaromtrent niets vastgelegd en voor 4 540 was ook voor o. het normale tijdloon bepaald.In zooverre de Arbeidswet (→ Arbeidswetgeving) van toepassing is, mag zonder vergunning der Arbeidsinspectie geen o. worden verricht. Indien aanvaardbare redenen aanwezig zijn, kan op grond van art. 28 der Arbeidswet 1919 vergunning voor o. worden toegestaan, desgewenscht onder nader te stellen voorwaarden.
Voorts kunnen overwerkvergunningen voor onvoorziene gevallen worden verleend, waartoe couponboekjes worden verstrekt, die den houder onder bepaalde voorwaarden tot o. machtigen.
In de laatste jaren van groote werkloosheid werden de overwerkvergunningen wel merkbaar minder, nl. 24 906 in 1925 tegen 21189 in 1935. Ingrijpende beteugeling van o. blijkt uit deze vermindering echter niet. Kuiper.
In België regelt de wet op den achturigen arbeidsdag (art. 13, § 2, 3 en 4, wet van 14 Juni 1921) de toelaatbaarheid van overwerk en de betaling der overuren. De wet somt de verschillende gevallen op, waarin o. is toegestaan, in hoofdzaak bij seizoenswerkzaamheden, of zulke die geheel afhankelijk zijn van wind en water, of nijverheden waarbij de grondstoffen snel hun hoedanigheid verliezen, of de duur van het proces niet precies kan worden bepaald. Verder bij plotselinge buitengewone vermeerdering van bestellingen, dreigend ongeval, overmacht, enz.
De loonsvermeerdering bedraagt 25 % van het loon voor de eerste twee overuren; 50 % voor de volgende; 100 % voor o. op Zondag. Dit laatste geldt niet voor bedrijven waar Zondagsarbeid normaal is toegestaan. V. Helshoecht.