Heilige, paus (24 April 858 tot 15 Nov. 867), een van de groote pausen der M.E. * Te Rome. Hij handhaafde met kracht het recht der verdrukten en het gezag van den H.
Stoel. Den tirannieken aartsbisschop Johan van Ravenna deed hij in den ban (860), evenals den aartsbisschop van Trier en dien van Keulen (863), die keizer Lotharius II steunden in diens echtbreuk met Waldrada.
Een beleg van ’s keizers broer in St. Pieter weerstond hij ongebroken.
Tegenover ➝ Hincmar van Reims handhaafde hij het recht van appèl op den H. Stoel voor door hun metropoliet veroordeelde bisschoppen, verdedigde de vrijheid van het huwelijk voor Judith (dochter van koning Karel den Kalen), die zonder toestemming haars vaders was gehuwd met Boudewijn van Vlaanderen, en trad krachtig op tegen den onwettig aangestelden patriarch van Konstantinopel ➝ Photius.
Het missiewerk in Skandinavië en onder de Slaven had zijn vollen steun, terwijl zijn „Antwoorden op de vragen der (pas bekeerde) Bulgaren” door hun wijsheid en vaderlijke bezorgdheid een onvergankelijk monument ter eere van het pausdom zullen blijven. Feestdag 13 November.Lit.: Mansi, Collectio Conciliorum (XV); Hefele-Leclercq, Hist. des Conciles (IV, 1, 252 vlg.); Duchesne, Premiers Temps de l'Etat Pontif. (31914); Roy, St. Nicolas I (1899, herhaaldelijk herdrukt); Von Seppelt-Löffler, Papstgesch. (1933). Gorris.