Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 16-10-2019

Moresca

betekenis & definitie

1° (moreske) → Arabesk.

2° (Ital. morisca, Fr. moresque, Eng. morrisdance), Moorsche dans. Zijn naam en bloei dankt deze zeer verspreide dansvorm van de 15e eeuw en later aan de Christenstrijden tegen de Mooren. Twee vormen vallen onder m.
1° De solodansm., die een fantastische springdans was, in 3/2 maat, zooals men meende, dat zij aan het Moorsche hof gedanst werd. Schellen aan de voeten accentueeren het rhythme bij dezen dansvorm, terwijl men de locale kleur dacht aan te brengen door het gezicht zwart te maken.
2° Een groepdans m. met zwaarddansmotieven, die pantomimisch den strijd tusschen Christenen en Mooren weergeeft. In de 15e en 16e eeuw verspreid over geheel Europa, in 1683 weer opnieuw populair in Weenen tijdens de 2e belegering door de Turken. Ook in Ned. werd de m. veel gedanst. De sacramentsdans van de groep misdienaars van de kathedraal van Toledo: Los Seizes (De Zes) gaat nog op een m. terug, evenals de stokkendansen van oude schuttersgilden te Brecht en Westerloo (Belgische Kempen).

Verschillende van deze m. echter bevatten oudere motieven dan den strijd tegen de Mooren, waaraan zij hun naam ontleenden. Het zijn vnl. groepdansen in dubbele frontrijen, die hun oorsprong vonden in ritueele vruchtbaarheidsdansen. Het daarbij gebruikelijke wuiven met witte doeken, het zwart maken van het gezicht en het aanbinden van schellen, alle elementen die ook in de m. voorkomen, dienden hier tot het verjagen van demonen. Al een heel eigen nationaal karakter kregen deze oude vruchtbaarheidsdansen vooral in Engeland. → Morrisdance.

Lit. : Curt Sachs, Eine Weltgeschichte des Tanzes (blz. 224 vlg.). Terlingen-Lücker

< >