(Hebr. Malki-Tzèdèk = de koning der gerechtigheid), koning van Sjalem (Jerusalem). Toen Abraham met zijn bondgenooten na zijn overwinning op Chodorlahomor terugkeerde, droeg M. als priester van den allerhoogsten God een offer van brood en wijn op en zegende den patriarch; deze gaf hem tienden van den geheelen buit (Gen. 14.18-20).
Reeds Ps. 109 ziet in M. een voorafbeelding van het priesterschap van den Messias. Daaruit bewijst Paulus de verhevenheid van het nieuwe priesterschap boven dat van Aaron (Hebr. 7.1-10). De kerkelijke traditie ziet vooral in het offer van M. een voorafbeelding van Jesus’ offer, waarbij de aard van zijn offer, brood en wijn, natuurlijk zeer beteekenisvol is. Keulers.In de iconographie komt M. sedert de 3e eeuw voor op lampen, medailles, bronzen en bekers. Vooral bekend zijn de mozaïeken, waarop M.: in S. Maria Maggiore te Rome (Ontmoeting van Abraham met M.), koor van S. Vitale, alsook in S. Apollinare Nuovo te Ravenna; en in S. Apollinare in Classe (bij Ravenna).
Op miniaturen vindt men verder de ontmoeting van Abraham en M. in de Genesis van Cotton en Weenen, eindelijk M. in gebed bij Cosmas Indicopleustes. In het roosvenster van het Noordertransept te Chartres; op een fresco te Saint-Savin (Frankrijk, einde 11e eeuw). Als prototype vindt men verder M. bij Dirc Bouts (Laatste Avondmaal, Leuven), bij Pourbus (te Brugge) en op een paneel in het Rijks Museum (te Amsterdam). Lit.: Dict. d’archéol. (XI, 236-240); L. Bréhier, L’art chrét. (21928); A. Michel, Hist. de l’art (register 228).
p. Gerlachus.
Melchisedechianen is de verzamelnaam voor ketters, die Melchisedech boven Christus stelden of hem met den H. Geest identificeerden. Begin 3e eeuw stelden de volgelingen van Theodotus den bankier Melchisedech boven Christus, maar beschouwden ook hem als mensch. Hij zou de bemiddelaar tusschen God en de hemelgeesten zijn, zooals Christus het is tusschen God en de menschen. Begin 4e eeuw hebben anderen hem met den H. Geest gelijk gesteld.
Eind 4e of begin 5e eeuw worden zoowel in Rome als in Egypte dgl. ideeën verkondigd. Begin 5e eeuw zijn er ketters in Klein-Azië, die Melchisedech geheel in het middelpunt van hun leer plaatsen. Eveneens in de tweede helft der 6e eeuw. Het Genesis-verhaal over de ontmoeting van Abraham en Melchisedech en de Hebreeënbrief gaven, zij het ten onrechte, aanleiding tot deze opvattingen.
Lit.: Dict. Théol. Cath. (X 1928, 513-516). Franses.