Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Kwallen

betekenis & definitie

Kwallen of medusen, vrijzwemmende vorm van vele holtedieren. De zgn. echte kwallen of Scyphozoa vormen een klasse van holtedieren. Zij zwemmen in zee rond door de rhythmisch kloppende bewegingen van het gewelfde scherm.

Dit bestaat uit elastisch bindweefsel en wordt bewogen door radiaal verloopende en kringvormige spiervezels. Aan den rand van het scherm liggen oogen, reuk- en evenwichtsorganen, onderling door een zenuwring verbonden; aan de onderzijde hangen vier zgn. mondlappen naar beneden, die de mondopening omgeven. Deze voert in een stelsel van kanalen, waarin het voedsel wordt verteerd en in welks wand de eieren ontstaan.

Hieruit ontwikkelen zich larven, die door trilharen rondzwemmen en zich daarna tot een vastzittende poliep (→ Kwalpoliepen) ontwikkelen. Deze snoert zwemmende ephyren af, die weer tot kwallen of medusen worden. Er is dus een → generatiewisseling tusschen kwalvorm of meduse en poliepvorm of hydroïd; het laatste stadium duurt bij de echte kwallen slechts kort.

Van deze groep zijn op onze kust algemeen oorkwal, haarkwal, goudkwal en longkwal. M. Bruna

< >