Uitlegging van rechtsvoorschrift, verklaring van rechtsinstelling. Met de i. hielden zich te Rome aanvankelijk bezig de pontifices, later de leeken-juristen (prudentes).
Voor de rechtsvorming (aanpassing van het verouderde recht aan nieuwe toestanden) heeft de i. een belanglangrijke rol vervuld. Zoo heeft de i. de → mancipatio, oorspronkelijk een koopovereenkomst tegen gereed geld, weten te vervormen tot een wijze van eigendomsoverdracht (voor res mancipi).
In schijn wordt hier een oude rechtsinstelling behouden, in werkelijkheid wordt ze toegepast niet om een koopovereenkomst te sluiten, doch om eigendom te doen overgaan onverschillig uit welken hoofde (koop, schenking, enz.). Hermesdorf De uitlegging van de rechtsvoorschriften vervult ook in het moderne recht een zeer belangrijke rol, en ze staat thans in de methodologie van de rechtswetenschap geheel op het voorplan.Lit.: P. Scholten, in Asser, Algemeen Deel (21934);
De Page, Droit civ. (I 1933, 18-28); Fr. Gény, Méthode d’interprétation et sources en droit privé positif, (21919). V. Dievoet.