Geophoon - toestel om in den grond geluiden te ontdekken, die op een afstand eveneens ondergronds worden voortgebracht. De g. bestaat uit een ronde houten doos van ong. 7,5 cm middellijn en 5 cm dikte, die in drie afd. verdeeld wordt door twee ronde micaschijfjes.
De cylindervormige ruimte tusschen de schijfjes is gevuld met kwik, de twee overblijvende ruimtes bevatten lucht en zijn door twee gehoorbuizen met de ooren van den waarnemer verbonden. In den grond gelegd, neemt de doos event. aanwezige trillingen over.
Door de groote traagheid van het kwik veroorzaken deze trillingen volumeveranderingen in de beide luchtruimten, die ten slotte in de ooren worden waargenomen. Het toestel is zeer gevoelig voor doffe slagen.
Uit de waarneming op verschillende plaatsen kan bij benadering de plaats van de geluidsbron worden opgemaakt.A. Mulder. In den mijnoorlog moet de ondergrondsche luisterdienst de richting en den aard van de waargenomen geluiden zoo nauwkeurig mogelijk vaststellen, opdat men daaruit kan afleiden, waar gevaren (vijandelijke mijnen, gangen e.d.) dreigen. Men gebruikt dan een kompas, een stethoscoop en twee luisterdoozen, als boven beschreven. Elke gehoorbuis wordt dan verbonden met de naar den grond gekeerde luchtruimte van een der beide doozen. De beide overblijvende ruimten worden afgesloten met een stop. Zoolang beide doozen zich niet bevinden in een vlak, loodrecht op de geluidsrichting, hoort men in de ooren geluid van ongelijke sterkte.
Men verplaatst nu de doozen, tot beide ooren het geluid even sterk waarnemen. Op dat moment bepaalt men den kompashoek van de richting, waarin men ziet.
Bij gebrek aan een goede g. improviseert men er een, door gebruik te maken van nagenoeg geheel gevulde waterflesschen, voorzien van twee halzen. Echter is het dan niet mogelijk den aard van het geluid vast te stellen (graafarbeid, houweelslagen, loopen, enz.).
H. Lohmeijer.