Vader van de leer over het dierlijk magnetisme. * 23 Mei 1734 te Weenen of Merseburg, ✝ 5 Maart 1815 te Meersburg a. h. Bodenmeer. Studeerde geneeskunde.
Dissertatie over den invloed der planeten op het menschelijk lichaam. De toen jonge electriciteitsleer bouwde hij om tot een theorie van het dierlijk magnetisme, volgens welke ook het lichaam een magnetisch fluidum bevat. Eerst genas hij met magneet, later door contact met zijn eigen lichaam (strijken), nog later alleen door den wil (➝ Magnetisme, sub B).
Zijn geneeswijzen veroorzaakten heftige crises bij de patiënten. In Oostenrijk kon hij het niet uithouden, hij ging in 1777 naar Parijs, waar de officieele commissies hem vrijwel unaniem veroordeelden. Zijn leer en methoden werden verder uitgewerkt door de magnetische school, de hypnotische school, en zijn in zekeren zin het begin der moderne psychoterapie.
Extasen, crisen en helderziendheid kwamen bij zijn behandeling tot uiting. Hij genoot een geweldige reputatie. De revolutie maakte aan dit alles een eind, hij ontkwam nauwelijks aan de guillotine, vluchtte naar Zwitserland en leefde daar ten slotte vrij teruggetrokken.Lit.: P. Janet, Les médieations psychologiques (I).
Schlichting.