Flotatie - Flotatie van ertsen is een methode om (vooral sulfidische) ertsen te scheiden van de hen begeleidende silicaten (ganggesteente). Zij bestaat hierin, dat het fijn gemalen mengsel met water, olie en soms nog andere stoffen tot een brij wordt aangeroerd, waarna door het geheel lucht wordt geblazen.
Er ontstaat dan bovenop een dik schuim, hetwelk de ertsdeeltjes bevat, terwijl het ganggesteente in de onderste vloeistof blijft. Deze schuim-flotatie is tegenwoordig de eenig belangrijke.
Er zijn dus drie dingen noodig:1° er moet schuim ontstaan;
2° dit moet het erts bevatten;
3° het mag niet ook het ganggesteente bevatten (onderscheid met afschuimen).
Ad 1°. Schuim bestaat uit een groot aantal kleine luchtbelletjes, elk met een huidje vloeistof. Het is nu gebleken, dat een uit een enkele chemische stof bestaande vloeistof slecht schuimt, maar dat er een tweede stof aanwezig moet zijn, welke de oppervlaktespanning van de eerste verlaagt. Voor de f. van ertsen worden vooral terpentijnen eucalyptus-olie als „schuimers” gebruikt.
Ad 2°. Zal nu een luchtbelletje een deeltje vaste stof meenemen, dan moet deze door de olie bevochtigd worden en niet door het water. Over het algemeen is dit voor de minerale sulfiden het geval. Men heeft echter stoffen leeren kennen, die zich in een zeer dun (monomoleculair) laagje over het oppervlak van deze ertsen uitbreiden en zoodoende de bevochtiging van dit oppervlak door olie bevorderen. Dit zijn de zgn. meenemers. Er zijn ook stoffen, die zoowel meenemer als schuimer zijn.
Ad 3°. Wil men sulfiden scheiden van silicaten, carbonaten of oxyden, dan is het voldoende voor een juisten zuurgraad van de massa te zorgen, want deze stoffen worden van nature wel door water, maar niet door olie bevochtigd.
F., een vinding van de laatste 20 jaar, wordt vooral toegepast bij arme ertsen, welke vroeger niet loonend konden worden verwerkt. De diverse bewerkingen worden geheel machinaal uitgevoerd en de chemicaliën zijn slechts in geringe hoeveelheid noodig; bijv. 5 dln. schuimer en 8 dln. meenemer op 100 000 dln. erts. Naar schatting worden alleen in de Ver. Staten per jaar 60 millioen ton erts aan f. onderworpen.
Lit.: Luyken en Bierbrauer, Die F. in Theorie u. Praxis (Berlijn 1931); A. M. Gaudin, F. (New York, Mc Graw Hill, 1932). Zernike