Diphosgeen is in zuiveren toestand een kleurlooze vloeistof, die bij 128 °C kookt, slechts langzaam aan de lucht verdampt en die, evenals → phosgeen, verstikkende eigenschappen bezit. Het technische product, dat gedurende den Wereldoorlog als strijdgas werd gebruikt, wordt verkregen door inwerking van chloor op chloorkoolzure methylester, ClCOOCH3, onder sterke belichting en bestaat uit een mengsel van drie gechloreerde chloorkoolzure esters, ClCOOR (R = resp.
CH2Cl, CHCl2, CCl3). Door behandeling met veel water, een soda- of zwavelleveroplossing wordt de stof ontleed en onschadelijk gemaakt. Hoogeveen Diphtherie [< Gr. diplitheron = vlies (wegens de uit de d. voortvloeiende vliesvorming)] of croup is een zeer besmettelijke ziekte, voornamelijk optredende bij kinderen van 2 tot 6 jaar.
Zij wordt veroorzaakt door den in 1884 ontdekten Löffler’schen bacil (→ Diphtherie-bacil) en openbaart zich gewoonlijk in de keel, ofschoon ook andere slijmvliezen daarbij aangetast kunnen worden. Kenmerkend zijn de zich vormende grauwe vliezen van necrotisch (afgestorven) weefsel.
Hierdoor dreigt bij keeldiphtherie afsluiting van de trachea (groote luchtbuis) met opvolgende benauwdheid en gevaar van verstikkingsdood. Hiertegen werd vroeger onder de ontstekingsplaats in de trachea operatief een opening gemaakt, door zgn. tracheotomie.Na de ontdekking in 1890 door Behring van het antidiphtherie-serum en zijn toepassing is de genoemde ingreep tegenwoordig slechts zelden noodig, alleen dan, wanneer de serum-inspuiting niet, niet voldoende of te laat wordt toegepast. Gedurende en vooral na een diphtherie kan een ontsteking van verschillende zenuwen optreden [neuritis (post)diphtherica]. Hierdoor worden vooral getroffen het verhemelte, waardoor spreken en slikken gestoord zijn, de accommodatie-spieren van het oog en verder de zenuwen van beenen en armen. Meestal is het verloop hiervan gunstig. Bovendien is men sedert de laatste 15 jaren door de ontdekking van het vaccin tegen diphtherie met een goede kans van welslagen (9 op 10) in staat, kinderen tegen diphtherie te immuniseeren, d.w.z. ze in gezonden toestand voor infectie met diphtherie-bacillen onvatbaar te maken. Veelvuldige toepassing dezer immunisatiemethode, o.a. te Amsterdam voornamelijk door de intensieve propaganda, gemaakt door den directeur van den G.
G. en G. D. aldaar, Heyermans, heeft het heilzame resultaat ervan aangetoond, gebleken uit de belangrijke afname van het aantal voorkomende gevallen van diphtherie aldaar.
Zooals ook bij andere infectieziekten, vertoont zich bij diphtherie ook het verschijnsel van het zgn. bacillen dragen, d.w.z., personen, die al of niet aan diphtherie geleden hebben, herbergen de bacillen zonder zelf aan de ziekte lijden. Zij blijken daarvoor over een aangeboren of acquisiete immuniteit te beschikken. Zij zijn een bron van infectiegevaar voor anderen, die niet immuun tegen de ziekte zijn.
Onderzoekingen van Schick hebben hem tevens er toe in staat gesteld een methode aan te geven, waardoor kan worden bepaald of iemand op een bepaald tijdstip al of niet immuun tegen diphtherie is. Deze methode van onderzoek heeft men naar hem de reactie van Schick genoemd.
Het geneeskundig schooltoezicht heeft tot taak bij voorkomende diphtheriegevallen op een school voor desinfectie zorg te dragen en de bron der infectie zooveel mogelijk op te sporen. Tevens moet onderzocht worden of in de omgeving der lijders, hunne medescholieren en het onderwijzend personeel zich bacillendragers bevinden. Verder ligt het op den weg van dit toezicht, zooals metterdaad te Amsterdam geschiedt, de toepassing der diphtherie-vaccinatie te propageeren en daaraan uitvoering te geven. v. Kranendonk-Duffels Diphtherie bij vogels uit zich in een geel beslag op de slijmvliezen. Het is een besmettelijke ziekte, welke veroorzaakt wordt door een virus, d.w.z. een onzichtbare smetstof, maar die door geen filter tegen te houden is. De behandeling bestond vroeger in het afkrabben van het gele beslag en het bestrijken met desinfecteerende vloeistoffen.
Door de Blieck en Heelsbergen is een middel uitgevonden, antidiphtherine, dat op de dijbeenen van de vogels in de huid wordt gewreven, nadat een paar veertjes zijn uitgetrokken, en op deze wijze verkrijgt men een ongevoeligheid voor de ziekte. Dieren, die van deze ziekte genezen zijn, zijn verder onvatbaar.