Darwin (persoonlijkheden) - 1° Charles Robert de vader van het ➝ Darwinisme; * 1809, ♱ 1882. Kleinzoon van Erasmus D. Studeerde in de medicijnen te Edinburgh en daarna voor Anglicaansch geestelijke te Cambridge, waar hij in 1831 den graad van Bachelor of Arts behaalde.
Intusschen was echter een geestdrift voor de natuurlijke historie ontvlamd onder invloed van dr. Grant te Edinburgh, van prof. Henslow te Cambridge, en door het lezen van Humboldt’s reisverhalen. Door bemiddeling van Henslow kreeg hij in 1831 de uitnoodiging om als natuurkundige deel te nemen aan een onderzoekingstocht langs de kusten van Zuid-Amerika in het regeeringsschip The Beagle. De tocht duurde 5 jaren en van toen af was zijn leven uitsluitend gewijd aan de natuurlijke historie. Hij huwde zijn nicht Emma Wedgwood in 1839, publiceerde verschillende geologische en natuurkundige werken en langzamerhand ontwikkelden zich zijn inzichten over den oorsprong der soorten.
On the Origin of Species by means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life werd geschetst in 1842, uitgewerkt in 1844, geschreven in 1858, gedrukt in 1859. Een aanvullend werk over The Variation of Animals and Plants under Domestication werd begonnen in 1860 en voltooid en gedrukt in 1868. Het werd gevolgd in 1871 door The Descent of Man. Intusschen verschenen van zijn hand nog verschillende studies op het gebied van plant- en dierkunde.
Zijn laatste boek, The Formation of Vegetable Mould through the action of Worms, verscheen in 1881. Over inhoud en beteekenis van zijn werken, zie ➝ Darwinisme. Naar den vorm zijn ze modellen van wetenschappelijken stijl, rustig, helder, opgewekt en belangstellingprikkelend voor ieder technisch detail.
U i t g. van zijn werken door Murray.
L i t.: voor het leven van D. vooral: Life and Letters, including an autobiographical chapter (uitg. Francis D. Darwin, 3 dln. 1887). Het eeuwfeest van 1909 bracht talrijke waardeeringen en beschouwingen, maar weinig nieuwe feiten.
Pompen.
Het proefondervindelijk werk van D. staat in de moderne biologie nog hoog aangeschreven; de uitslagen van zijn klassieke proeven over de werking van vreemd- en zelfbestuiving bij planten, evenals zijn onderzoek van het ➝ inteeltminimum, vindt men in zijn werk The effects of cross and selffertilization in the vegetable kingdom (1876).
Dumon.
2° E r a s m u s grootvader van Charles D., Engelsch geneesheer en natuurkundige en dichter van een uitvoerig leerdicht, The Botanic Garden (1789-’91) geheel in den conventioneelen, eleganten, geleerden stijl van de 18e eeuw en in het monotone rhythme van het Heroic Couplet. * 1731, ♱ 1802.
[i]Pompen.