Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Crashaw

betekenis & definitie

Crashaw - Richard, Engelsch dichter, bekeerling uit het Anglicanisme; * 1612 of ’13, ✝ 1649. Zoon van een Puriteinsch dominee (✝ 1626), zeer vroom van aanleg en Katholiseerend van zijn jeugd af, studeerde hij te Cambridge, waar hij Magister Artium werd in 1638, en zijn eerste gedichten uitgaf in 1634.

Hij had groote bewondering voor de H. Theresia (heilig-verklaard in 1622) en voor Nicholas Ferrar en diens Anglicaansch klooster. De overwinningen der Puriteinen verdreven echter alle idealen om Anglicanisme met Katholicisme te vereenigen. Hij moest Cambridge verlaten, in 1643, en in het begin van 1644 was hij te Leiden. Uit een brief blijkt, dat hij toen op het punt stond Katholiek te worden.

Twee jaren later vond A. Cowley hem als Katholiek in groote armoede te Parijs, en bezorgde hem een introductie bij de koningin Henriette Maria. Door haar hulp reisde hij naar Rome, en kardinaal Palotta bezorgde hem een beneficie te Loretto. Daar stierf hij echter reeds na eenige weken.

De gedichten van C. zijn grootendeels geschreven in zijn Anglicaanschen tijd. Een Epigrammatum Sacrorum Liber in het Latijn werd gedrukt te Cambridge in 1634. Steps to the Temple te Londen in 1646. Na zijn bekeering gaf hij hiervan een tweede uitgave in 1648 en bereidde hij een nieuwe verzameling voor, die gedrukt werd te Parijs in 1652.

Als het ideaal van de Barok in de literatuur ooit bereikt is, dan is het in deze gedichten; vooral in The Weeper, Musick’s Duell, Bulla en andere. Geen groote constructie, maar een verbluffende opeenvolging en opeenstapeling van half-afgewerkte beelden en vergelijkingen, een uiterst verfijnde taalmuziek, een vrouwelijke teederheid van gevoel. De geest van Crashaw’s poëzie vindt men eenigszins terug bij Swinburne, meer nog bij Shelley, het zuiverst bij Francis Thomson.

Lit.: Verzam. gedichten, uitg. door A. R. Waller (1904); meer critisch door L. C. Martin (1927); voorn. crit. analyse door M. Praz, Secentismo e Marinismo in Inghilterra (1925). Zie verder: A. Pompen, Donne and Crashaw, in English Studies (1927); T. W. Tholen, R. C. (1928); E. I. Watkin, in The English Way (1933).

Pompen.

< >