Chlysten - een mystisch-extatische sekte, die met de Skopzen de Russische groep der zgn. „geestelijke christenen” vormt. Zij heeten Chlysten (= geeselaars) naar hun extatische godsdienstige dansen, welke met geeselingen gepaard gaan. Zelf noemen zij zich „godsmenschen”. De sekte werd ca. 1645 gesticht door een boer Danila Philippow, die zich als „God de Vader” liet vereeren en zijn medehelper Iwan Suslow en diens moeder Irina Nesterowa tot zijn zoon „Christus” en „Moeder Gods” uitriep. Sedert 1750 had elke gemeente haar eigen Christus en haar eigen Moeder Gods.
Niettegenstaande hevige vervolgingen nam het aantal leden sterk toe. Tegenwoordig is de sekte over geheel Rusland verspreid. Daar het een geheime sekte is, zijn geen cijfers omtrent het aantal gemeenten en leden bekend. Ofschoon de met een sterke uitwaseming der huid gepaard gaande dans door hen voor doop gehouden wordt, laten de Chlysten hun kinderen toch doopen in de Orthodoxe Kerk, om zoo het lidmaatschap geheim te houden. Hun leer is voornamelijk gebaseerd op de leer van de aanwezigheid van den geest Gods in elk der leden.
De Chlysten vormen een typische Russische sekte. Het hevige verlangen van dit volk naar verlossing en vergeving der zonden vormt den grondslag van hun dwalingen. Rusland kent nog een aantal andere sekten, voornamelijk na 1800 ontstaan, die alle in meer of minder nauw verband staan met de sekte der Chlysten.
Lit.: J. Gehring, Die Sekten der russ. Kirche (1898, 1001-1897).
J. v. Rooij.