Caerularius - (Kerularios), Michael, patriarch van Konstantinopel 1043—’58. Bewerkte de definitieve afscheiding der Grieksche Kerk van de Latijnsche.
Hij was uitgesproken anti-Latijnsch gezind en spoorde den Bulgaarschen aartsbisschop Leo van Achrida aan tot het schrijven van een beschuldigingsbrief, waarin aan de Latijnen afwijkingen in het geloof werden verweten. Op dit schrijven antwoordde — in naam van paus Leo IX — de kardinaal-bisschop Humbertus van Silva Candida, die er op wees, dat de bezwaren slechts practische punten betroffen, die met het geloof niets hadden uit te staan.
In opdracht van paus Leo IX begaf Humbertus zich als legaat naar het Oosten, waar het drijven van C. aanleiding werd tot definitieve afscheiding. In de practijk was echter reeds sinds een 40 jaren de scheiding aanwezig. De grondoorzaak was het nationalisme van het Oosten, dat nog werd versterkt door de meening, dat de Duitsche keizers over de pausen een ware tirannie uitoefenden. Eenige aanleiding tot die meening bestond inderdaad; zij was echter sterk overdreven. Onder den schijn van godsdienstige motieven liet Byzantium zich leiden door politieke beweegredenen: het wilde Rome beheerschen met een beroep op zijn vroegere (maar verwaarloosde) macht in Italië.
Lit.: W. Norden, Das Papsttum und Byzanz (Berlijn 1903); A. Fliche, La Réforme grégorienne (Leuven 1924); A. Michel, Humbert und Kerullarios (Paderborn 1925; zie Ephem. Lovan. 1926). “v. d. Borne”.