Brenz - (Brentius), Johann, een der trouwste aanhangers van Luther’s leer, reformator van Wurttemberg. * 1499 in Weilderstadt (Wurtt.), † 1570 te Stuttgart. Sinds 1514 studeerde hij aan de universiteit van Heidelberg, waar hij de lessen volgde o.a. van Oecolampadius en Schnepff.
Als Luther in 1518 op het generaal-kapittel der Augustijnen te Heidelberg zijn ideeën uiteenzet, is ook Brenz een der enthousiaste toehoorders. Twee jaar later wordt hij priester gewijd. Hij doceerde aan Heidelberg’s universiteit, maar wordt om zijn afwijkende godsdienstige gezindheid ontslagen. Dan treedt hij op als predikant van Schwabisch-Hall tot 1548.
In 1530 huwt hij een weduwe. Van Hall uit neemt hij deel aan vele godsdienstgesprekken en reorganiseert in één jaar op verzoek van hertog Ulrich van Wurttemberg de universiteit van Tübingen. Ulrich ontfermt zich ook over den, na zijn verzet tegen het Augsburgsch Interim, zwervenden B. en bezorgt hem onder een valschen naam een betrekking in een plaats van het Schwarzwald. Na Ulrich’s dood (1550) roept zijn zoon Christophe hem naar Stuttgart, waar hij als proost van de stiftskerk zal werken voor de verbreiding van het Lutheranisme.
Van zijn werken, bijna volledig verzameld in Brentii opera (Tübingen 1576-'90) en voor een deel opgenomen in het Corpus reformatorum, moeten genoemd worden een catechismus voor de Hallsche jeugd, de op Trente ingediende Confessio Suevica, zijn Syngramma Suevicum, waarin hij opkomt voor de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in het Altaarsacrament.
Lit.: Hartmann en Jager, J. B. (2 dln. Hamburg 1840-’42); Pressel, Anecdota Brentiana (Tübingen 1868); A. Hegler, J. B. und die Reformation in Württemberg (1899); W. Köhler, Bibliographia Brentiana (1904); Rentschler. Schwarzwaldzuflucht des J. B. in Blätter für Württembergische Kirchengesch. (1921).
“Wachters.
”